ভাৰতত উপাৰ্জনৰ বিকল্প উৎস হিচাপে কাঠফুলা খেতি ক্ৰমান্বয়ে সম্প্ৰসাৰিত হৈ আছে । কাঠফুলা হৈছে ভেঁকুৰ, আৰু বহুতো উদ্ভিদৰ দৰে ইয়াক "পলিহাউচ"ত খেতি কৰিব পাৰে । পলিহাউচত কাঠফুলা খেতি হৈছে আটাইতকৈ সফল কৃষি ব্যৱসায়বোৰৰ ভিতৰত এটা যিটো অতি কম ঠাই আৰু ধনেৰে প্ৰতিষ্ঠা কৰিব পাৰি । গতিকে আহক আজি পলিহাউচ কাঠফুলা খেতিৰ বিষয়ে কিছু কথা আলোচনা কৰো-
পলিহাউচত কাঠফুলা খেতি (Mushroom Cultivation in Playhouse)
পলিহাউচ কৃষি হৈছে এক নতুন পদ্ধতি যি য়ে উপলব্ধ ভূমি আৰু জল সম্পদৰ সৰ্বাধিক ব্যৱহাৰ কৰাৰ সময়ত বৰষুণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰে । যদি আপুনি পলিহাউচএটাত কাঠফুলা খেতি কৰিব বিচাৰে, পোহৰ বন্ধ কৰিবলৈ আপুনি সেউজগৃহৰ এটা অংশ সংশোধন কৰিব লাগিব পাৰে । তাপমাত্ৰা স্থিৰ ৰাখিবলৈ অতিৰিক্ত সাৱধানতা অৱলম্বন কৰিব, আদৰ্শভাৱে ৫৫ ৰ পৰা ৬০ ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইটৰ ভিতৰত ।
সাধাৰণ কাঠফুলা প্ৰকাৰ (Common Mushroom Varieties)
নিম্নলিখিতবোৰ হৈছে ভাৰতত পোৱা আটাইতকৈ সচৰাচৰ প্ৰকাৰৰ কাঠফুলা।
- ষ্ট্ৰ কাঠফুলা (Straw Mushroom)
- অয়েষ্টাৰ কাঠফুলা (Oyster Mushroom)
- বুটাম কাঠফুলা (Button Mushroom)
ধানৰ খেৰৰ কাঠফুলা ৩৫ ৰ পৰা ৪০ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছ লৈকে উষ্ণতাত বৃদ্ধি হ'ব পাৰে । শীতকালত বুটাম কাঠফুলা উৎপাদন কৰা হয় । উত্তৰসমভূমিত অয়েষ্টাৰ কাঠফুলা বিকশিত হয়।
ধানৰ খেৰৰ কাঠফুলা ৩৫ ৰ পৰা ৪০ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছ লৈকে উষ্ণতাত বৃদ্ধি হ'ব পাৰে। গোটেই শীতকালত বুটাম কাঠফুলা উৎপাদন কৰা হয়। উত্তৰ সমভূমিত অয়েষ্টাৰ কাঠফুলা বিকশিত হয়।
ছাদ- লোৰ জাল (আধা ইঞ্চি জাল), পলিথিন শ্বীট (০.০২৫ মিমি ডাঠ), মৰাপাট শ্বীট (৩ মিমি ডাঠ), ইপিএফ থাৰ্মোকল শ্বীট (৮ মিমি ডাঠ), আৰু ইউভি স্থিৰ কৰা পলিথিন শ্বীট (০.৪ মিমি ডাঠ)ৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত এক বহুস্তৰীয় চাল ।
মজিয়াৰ সামগ্ৰী- একক-স্তৰৰ উলম্ব ইটা মজিয়াৰ সামগ্ৰী হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে । পলিহাউচ খেতিৰ এটা মজিয়া থাকিব লাগে যি মাটিৰ স্তৰৰ ১ মিটাৰ তলত থাকে।
দুৱাৰ- মাখি আৰু কীটবোৰ পলিহাউচ নিৰ্মাণৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখিবলৈ এটা ডাবল ডোৰ ফ্ৰেম স্থাপন কৰা হয়।
কাঠফুলা খেতিৰ বাবে বিকাশ মাধ্যম (Growth Media for Mushroom Cultivation)
যদিও বহুতো খোৱা উদ্ভিদ আৰু পাচলি মাটিত খেতি কৰা হ'ব পাৰে, কাঠফুলাৰ বাবে এক বিশেষ বিকাশ মাধ্যমৰ প্ৰয়োজন । কাঠফুলা জৈৱিক পদাৰ্থত বিকশিত হয় যি প্ৰাকৃতিক শৰ্কৰা আৰু নাইট্ৰজেন দুয়োটাতে উচ্চ । যিহেতু ই আৰ্দ্ৰ আৰু পুষ্টিসমৃদ্ধ আৰু সাৰৰ সৈতে নৰা মিহলি কৰিলে এক আদৰ্শ কাঠফুলা-বৰ্ধিত চাবষ্ট্ৰেট প্ৰদান কৰে । কাঠফুলাৰ পচন সাৰ প্ৰস্তুত কৰিবলৈ কৰ্ণ চাৰা, ষ্ট্ৰা, পিট মছ আৰু পানী ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি । আনহাতে, আপুনি বৃহৎ সংখ্যক কাঠফুলা উৎপাদন কৰাৰ আশা নকৰালৈকে আপোনাৰ বিকাশ মাধ্যম তৈয়াৰ কৰাটো কাৰ্যকৰী নহ'ব পাৰে ।
পলিহাউচ কাঠফুলা খেতিৰ প্ৰক্ৰিয়া (Process of Polyhouse Mushroom Cultivation)
কম্পোষ্টিং: ই কাঠফুলাক তেওঁলোকৰ বিকাশৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পুষ্টি প্ৰদান কৰে । কাঠফুলা সাৰ প্ৰায়ে দুই প্ৰকাৰৰ উপাদানৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা হয়, যাৰ ভিতৰত আটাইতকৈ সচৰাচৰ আৰু আটাইতকৈ কম ব্যয়বহুল হৈছে ঘেঁহুৰ খড়ৰ বিচনাযুক্ত ঘোঁৰাসাৰ । দ্বিতীয় প্ৰকাৰৰ পচন সাৰ হৈছে সংশ্লেষিত পচন সাৰ, যি প্ৰায়ে খেৰ আৰু গুৰি কৰা কৰ্ণকবৰ দ্বাৰা গঠিত হয়।
স্পাউনিং: এটা সুৰংগত ভিতৰৰ সতেজ পচন সাৰ ৫৭ ৰ পৰা ৬০ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছত পেষ্টুৰাইজ কৰা হয় । ই সকলো বেক্টেৰিয়া নাইকিয়া কৰিব । কাঠফুলা গজাবলৈ স্পাউনৰ সৈতে মিহলি হোৱাৰ আগতে পচন সাৰটো ছয় দিনৰ বাবে সুৰংগটোত ৰখা হয় ।
কেচিং: পৰিপক্ক পচন সাৰ কাঠফুলাৰ বিচনালৈ প্ৰসাৰিত হৈ আছে, যিবোৰ দীঘল ষ্টেইনলেছ ষ্টীলৰ বাকচ। বিচনাবোৰ অনুকূলিত ডাৰ্কৰুম কোষত ৰখা হয়, যিবোৰ প্ৰায় ২৩ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছ সুৰক্ষিত উষ্ণতাত নিয়ন্ত্ৰণ কৰা হয়। পচন সাৰ আৰ্দ্ৰ কৰি ৰাখিবলৈ, ইয়াৰ ওপৰত পিট কেচিং সামগ্ৰীৰ এটা স্তৰ ৰখা হয়। যিহেতু অতিৰিক্ত আৰ্দ্ৰতা প্ৰয়োজন, প্ৰতিটো কোষত ছয় দিনত প্ৰতিটো মি2-ত ২০ ৰ পৰা ২৫ লিটাৰ পানী ছটিয়াই দিয়া হয় ।
পিনিং: কেচিংত ৰাইজোমৰ্ফ বিকশিত হোৱাৰ পিছত, কাঠফুলাৰ আদ্যক্ষৰ বিকশিত হয় । আদ্যক্ষৰবোৰ সৰু, কিন্তু সেইবোৰক ৰাইজোমৰ্ফ আউটগ্ৰোথ হিচাপে দেখা যাব পাৰে । আৰম্ভণিৰ আকাৰ চাৰিগুণ হোৱাৰ পিছত গাঁথনিটো এটা পিন । বুটামৰ সময়ছোৱাত, পিনবোৰ বিকশিত হোৱা আৰু ডাঙৰ হোৱা অব্যাহত থাকে, আৰু এটা বুটাম অৱশেষত কাঠফুলালৈ ডাঙৰ হয়।
কেচিং কৰাৰ 18 ৰ পৰা 21 দিনৰ পিছত, কাঠফুলাবোৰ চপোৱাৰ বাবে সাজু হয় । বৰ্ধিত কোঠাত সতেজ বায়ু প্ৰৱৰ্তন কৰি, কোঠাৰ বায়ুৰ কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ ঘনত্ব 0.08 শতাংশ বা তাতকৈ কম হয়, কাল্টিভাৰৰ ওপৰত আধাৰিত । বাহিৰৰ বায়ুৰ কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ ঘনত্ব ০.০৪ শতাংশ।
অনুকূল ফলাফলৰ বাবে পৰামৰ্শ (Tips for Optimal Results)
কাঠফুলা স্পাউন ৰোপণ কৰাৰ কেইবা সপ্তাহ পিছত বৰ্ধিত এলেকাটো মাইচেলিয়ামৰ বগা জালৰ সৈতে প্ৰলেপ দিব লাগে । বিকাশ নিশ্চিত কৰিবলৈ এই সপ্তাহবোৰত পলিহাউচৰ তাপমাত্ৰা 65 ৰ পৰা 70 ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইটলৈ বৃদ্ধি কৰক । এই পৰ্যায়ত স্পাউনটো সেমেকা কৰি ৰখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ । অনুকূল ফলাফলৰ বাবে ট্ৰেখন দিনত তিনিবাৰ পানীৰে আৰ্দ্ৰ কৰক।
লগতে পঢ়কঃ Quail Farming: ২০০ টা কোৱেল পোৱালীৰ পৰা ৯ হাজাৰ টকা উপাৰ্জন কৰক, জানক কেনেকৈ?