সাধাৰণ নাম: স্পঞ্জ গৰ্ড/টুৰাই (Sponge gourd/ Torai)
উদ্ভিদ বিজ্ঞানৰ নাম: লুফা চিলিণ্ড্ৰিকেল (Luffa cylindrical)
পৰিয়াল: কুকুৰ্বিটেচি (Cucurbitaceae)
উৎপত্তি: এছিয়া(ভাৰত)(Asia)
পৰিচয় (Introduction)
-
স্পঞ্জ গৰ্ড হৈছে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পাচলি, যি ভাৰতত বহুলভাৱে খেতি কৰা হয় । ই ৰিজ গৰ্ডৰ সৈতে একে ।
-
ব্ৰাজিল, ভাৰত, মেক্সিকো আৰু ঘানা হৈছে এনে দেশ য'ত সাধাৰণতে স্পঞ্জ গৰ্ড খেতি কৰা হয়।
-
গিলকি আৰু টুৰাই হৈছে ভাৰতত স্পঞ্জ গৰ্ডৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ নাম।
-
স্পঞ্জ গাৰ্ডত ভিটামিন এ যথেষ্ট সমৃদ্ধ আৰু চি. স্পঞ্জ গাৰ্ডৰ বীজ তেল ছালৰ ৰোগ নিৰাময়কৰাত সহায়ক।
-
ডায়েবেটিচ নিৰাময়ত স্পঞ্জ গাৰ্ডৰ ৰস অতি কাৰ্যকৰী
জলবায়ু (Climate)
-
গৰম আৰু আৰ্দ্ৰ জলবায়ু ইয়াৰ খেতিৰ বাবে উপযুক্ত।
-
খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় তাপমাত্ৰা 24-37 অ'ৰ ভিতৰত থাকিব লাগে
-
ফুল আৰু ফল পৰ্যায়ত অত্যাধিক বৰষুণৰ ফলত দুৰ্বল উৎপাদন হ'ব পাৰে।
-
অত্যাধিক কম তাপমাত্ৰাৰ ফলত গজালি আৰু আগতীয়া বিকাশ হ্ৰাস হোৱাত পলম হ'ব পাৰে
মাটি (Soil)
-
মাটিৰ পিএইচ 5-6.5 ৰ ভিতৰত হ'ব লাগে।
-
যদিও স্পঞ্জ গাৰ্ডৰ খেতি সকলো ধৰণৰ মাটিত হ'ব পাৰে কিন্তু মাটিত ভাল আৰ্দ্ৰতা ধাৰণ ক্ষমতা থাকিব লাগে, বিশেষকৈ গ্ৰীষ্মকালত।
-
মাটি জৈৱিক পদাৰ্থৰে সমৃদ্ধ হ'ব লাগে।
-
চেণ্ডি লোম মাটি স্পঞ্জ গ্ৰাউণ্ডৰ খেতিৰ বাবে তুলনামূলকভাৱে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ
ঋতু (Season)
-
উত্তৰ ভাৰত (খৰিফ ঋতু): ফেব্ৰুৱাৰী-মাৰ্চ।
-
দক্ষিণ ভাৰত (ৰবি ঋতু): ডিচেম্বৰ।
(পাহাৰীয়া অঞ্চলত ৰোপণৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সময় হৈছে এপ্ৰিলৰ পৰা মে)
সাৰ (Fertilizer)
-
ক্ষেত্ৰ প্ৰস্তুতিৰ সময়ত, 15 ৰ পৰা 20 টন এফ.ৱাই.এম. পৰ্যাপ্ত।
-
নাইট্ৰজেন, ফছফৰাছ আৰু পটাছিয়ামৰ প্ৰয়োজনীয় অনুপাত হৈছে 25:35:30।
-
উচ্চ উষ্ণতাৰ সৈতে অত্যাধিক নাইট্ৰজেন প্ৰয়োগ কৰিলে ফুলৰ উৎপাদন হ্ৰাস হ'ব পাৰে।
-
নাইট্ৰজেনৰ আন এটা পালি 30 কিগ্ৰা/হেক্টৰ পৰিমাণত ফুলাৰ পৰ্যায়ত প্ৰয়োগ কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হয়।
ভূমি প্ৰস্তুতি (Land Preparation)
-
পথাৰখন মিহি মাটিৰ তিল্থ প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে 2ৰ পৰা 3 বাৰ হাল চলাব লাগে আৰু পথাৰো অপতৃণৰ পৰা মুক্ত হ'ব লাগে।
-
মাটিৰ উপৰিও ভালদৰে পচা খেতিপথাৰৰ সাৰে মানদণ্ড আৰু উৎপাদন ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিব।
জলসিঞ্চন (Irrigation)
সাধাৰণতে জলসিঞ্চন বতৰৰ স্থিতি, মাটি আৰু শস্যৰ বিভিন্নতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে।
-
দীঘলীয়া শুকান বতৰত সপ্তাহত দুবাৰকৈ জলসিঞ্চন প্ৰয়োগ কৰিব লাগে।
-
আনহাতে, বৰষুণৰ বতৰত জলসিঞ্চনৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই।
-
পানীৰ ক্ষয় প্ৰতিহত কৰিবলৈ আৰু অপতৰণ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ অত্যাধিক গৰম এলেকাত মালচিং অনুশীলন কৰিব পাৰি।
প্ৰকাৰ (Variety)
হাৰ, প্ৰয়োজনীয় ব্যৱধান আৰু বিশেষত্বৰ সৈতে স্পঞ্জৰ প্ৰকাৰবোৰ তলত উল্লেখ কৰা হৈছে:
-
কাশী ৰক্ষিতা 5 কিগ্ৰা/হেক্টৰ
ৰোপণ কৰিবলৈ শাৰীৰ পৰা শাৰীলৈ: 3.5 চেমি, উদ্ভিদৰ পৰা উদ্ভিদলৈ 75 চেমি ।
ই চেমি মোজাইক ভাইৰাছ প্ৰতিৰোধী, ফলৰ ৰং গাঢ় সেউজীয়া।
-
কাশী শ্ৰেয়া 5 কিগ্ৰা/হেক্টৰ
ৰোপণ কৰিবলৈ শাৰীৰ পৰা শাৰীলৈ: 3.5 চেমি, উদ্ভিদৰ পৰা উদ্ভিদলৈ 75 চেমি ।
ই চেমি ডাউনি মিল্ডু প্ৰতিৰোধী, নৈ পৰীয়া মাটি খেতিৰ বাবে উপযুক্ত ।
-
কাশী দিব্যা 5-4.0 কিগ্ৰা/হেক্টৰ • শাৰীলৈ: 3.5 চেমি
ৰোপণ কৰিবলৈ শাৰীৰ পৰা শাৰীলৈ: 3.5 চেমি, উদ্ভিদৰ পৰা উদ্ভিদলৈ 75 চেমি ।
ই উচ্চ উৎপাদনৰ সম্ভাৱনা, দূৰৱৰ্তী বিপণনৰ বাবে উপযুক্ত, গ্ৰীষ্ম আৰু বৰষুণৰ বতৰত সফল ।
-
কাশী সৌম্য এফ1 হাইব্ৰিড 5 কিগ্ৰা/হেক্টৰ
ৰোপণ কৰিবলৈ শাৰীৰ পৰা শাৰীলৈ: 3.5 চেমি, উদ্ভিদৰ পৰা উদ্ভিদলৈ 75 চেমি ।
মধ্যমীয়া পৰিপক্ক হাইব্ৰিড, গাঢ় সেউজীয়া ফল, স্পঞ্জ গৰ্ড মোজাইক প্ৰতিৰোধী।
শস্য চপোৱা: (Harvesting)
-
প্ৰথম শস্য 70-80 দিন ৰোপণ কৰাৰ পিছত হ'ব পাৰে।
-
কোমল আৰু মজলীয়া আকাৰৰ ফল 3-4 দিনৰ ব্যৱধানত চপোৱা উচিত।
উৎপাদন (Yield)
শস্যৰ উৎপাদন বাছনি কৰা পদ্ধতি, বিভিন্ন জলবায়ুৰ স্থিতি আৰু আন বহুতো কাৰকৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে । সাধাৰণতে, স্পঞ্জ গাৰ্ডৰ গড় উৎপাদন হৈছে প্ৰতি হেক্টৰত 160 ৰ পৰা 200 কুইণ্টল।
লগতে পঢ়কঃ কান্তাৰী জলকীয়া (Bird Eye Chilli) খেতি কৃষকৰ বাবে লাখ টকা উপাৰ্জনৰ সুযোগ!