মাটি আমাৰ ‘মা’। মাটিৰ পৰাই জীৱজগতৰ সৃষ্টি আৰু বিলুপ্তি হয় । এই পৃথিৱীত যি আছে সেয়া মাটিৰ পৰা বিদ্যমান । মাটিয়েই জীৱৰ জন্ম দিয়ে আৰু সুৰক্ষা দিয়ে । জীৱনৰ ভৰণ-পোষণ মাটিৰ পৰাই সম্ভৱ । প্ৰাণী বা উদ্ভিদ খাদ্য আৰু আশ্ৰয়ৰ বাবে প্ৰত্যক্ষ বা পৰোক্ষভাৱে মাটিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল ।
৫ ডিচেম্বৰ প্ৰতি বছৰে ‘বিশ্ব ধৰিত্ৰী দিৱস’ (World Soil Day) হিচাপে পালন কৰা হয় । এনে কৰাৰ মুখ্য লক্ষ্য হৈছে মানুহে সকলো প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰা মাটিৰ গুৰুত্ব বুজি পোৱা । বৰ্ধিত প্ৰদূষণ আৰু বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ ৰাসায়নিক পদাৰ্থই উৰ্বৰ মাটি বিষাক্ত কৰি তুলিছে । মাটি সুৰক্ষিত কৰা আৰু মানুহক সজাগ ৰখাটো অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ । মাটি সংৰক্ষণৰ বিষয়ে সমগ্ৰ বিশ্বতে সজাগতা বৃদ্ধি কৰাৰ লক্ষ্যৰে ২০০২ চনত আন্তৰ্জাতিক মাটি বিজ্ঞান সংস্থা (International Union of Soil Sciences ) ই ৫ ডিচেম্বৰক ‘বিশ্ব ধৰিত্ৰী দিৱস’ (World Soil Day) হিচাপে স্বীকৃতি দিয়ে ।
খাদ্য হওক অথবা আশ্ৰয় জীৱকূল প্ৰত্যক্ষ বা পৰোক্ষভাৱে মাটিৰ ওপৰতে নিৰ্ভৰশীল । কিন্ত মানৱ জাতিৰ অবিবেচক কাৰ্য-কলাপৰ পৰিণতিত প্ৰদূষণৰ মাত্ৰ বৃদ্ধি হৈ দৈনিক মাটিৰ গুণাগুণ হ্ৰাস পাবলৈ লৈছে । ইয়ে মানৱ জাতিৰ অস্তিত্বৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ কঢ়িয়াই আনিছে । সেয়েহে আমি এই ভয়াবহতাৰ গুৰুত্ব বুজি উঠি মাটি প্ৰদূষণ ৰোধৰ পৰ্যমানে চেষ্টা কৰিব লাগিব ।
কৃষি বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ থলুৱা প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া প্ৰয়োজন । জিয়া সাৰ, গৰু আদি বিভিন্ন জৈৱিক পদাৰ্থৰ ব্যৱহাৰ কেনেদৰে হয় তাৰ প্ৰতি মনোযোগ দিয়াটো গুৰুত্বপূৰ্ণ । সেউজীয়া সাৰ উদ্ভিদে কেনেদৰে মাটি গঠন উন্নত কৰে, শস্যৰ ঘূৰ্ণনে কেনেদৰে ৰোগকীট হ্ৰাস কৰিব পাৰে আৰু মাটিৰ ভৌতিক, ৰাসায়নিক আৰু জৈৱিক গুণাগুণ সংৰক্ষণ কৰা আৰু শস্যৰ উৎপাদন বৃদ্ধি নিশ্চিত কৰাৰ ওপৰতো গুৰুত্ব দিব লাগিব । এই ক্ষেত্ৰত............
- ব্যক্তিগত উদ্যোগত সকলোকে আমাৰ পৃথিৱীখন কেনেদৰে ৰক্ষা কৰিব পাৰি তাৰ বিষয়ে সচেতন কৰিব লাগিব
- বৃক্ষৰোপন, বিভিন্ন ধৰণৰ ফল-মূল, ঔষধি গছ আদি ৰোপণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিব লাগিব
- অৰণ্য ধ্বংস ৰোধ কৰাৰ লগতে বনৰীয়া চৰাই চিৰিকটি ৰোধ বধ কৰিব লাগিব
- কৃষি কাৰ্যত ৰাসায়নিক সাৰৰ পৰিবৰ্তে প্ৰকৃতিক আৰু জৈৱিক সাৰ প্ৰয়োগৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিব লাগিব
- প্লাষ্টিকৰ সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ সমূলি বৰ্জন কৰিব লাগিব
- জলাশয় বোৰৰ পানী যাতে সদায় পৰিস্কাৰ হৈ থাকে তাৰ প্ৰতি সচেতন হৈ থাকিব লাগিব
‘বিশ্ব ধৰিত্ৰী দিৱস’ (World Soil Day) পালনৰ ক্ষেত্ৰত বিভিন্ন চৰকাৰী বেচৰকী সংস্হা, NGO, ৰাজনৈতিক সংগঠন আদিয়ে আগভাগ লৈ আহিছে । বিভিন্ন ধৰণৰ সভা সমিতি, চেমিনাৰ আদি অনুষ্ঠিত কৰি লগতে প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ সহায়ত জনসাধাৰণক সজাগ কৰি আহিছে । এইটো সত্য যে জীয়াই থাকিবলৈ আমি ধৰণীখনক বচাই ৰাখিবই লাগিব, কিন্ত তাৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট এটা দিনেই নহয় প্ৰত্যেক দিনেই আমি সচেতন হব লাগিব । তেতিয়াহে আমাৰ এই সুন্দৰ পৃথিৱীখন সকলোৰে বাবে বাসোপযোগী স্হল হৈ ৰব ।