ইকৃষি শিক্ষা নেতৃত্ব সূদৃহকৰাত আইসিটি সাক্ষৰতা আৰু বর্তমান শতাব্দীৰ উন্নয়ন অপৰিহার্য ফ্যাক্টৰ হৈ পৰিছে বুলি গবেষনাপুষ্ট অধ্যয়নৰ কেইটামান ৰূপৰেখা আগবঢ়াইছেKozma ও অ্যান্ডাৰসন, 2002; Goodison, 2003; Kangro & Kangro, 2004; হেনেসি এট, 2005. কেনেডি এট, 2006. Bayindir & Inan, 2009); আইসিটি গ্রহণৰ সৈতে পৰিবর্তিত সৰঞ্জাম, মোবাইল ডিভাইস আৰু ওয়েব ব্রাউজাৰ আদিৰ মাধ্যমৰে তথ্য অনুসন্ধানৰ বিস্তৃত প্ৰয়োগ আৰু প্রাসঙ্গিক শিক্ষাৰ-নানান ডমেইন কাম-লার্নিং. (ব্রাউন, 2002), তথ্য অ্যাক্সেস powering ৰ ওপৰিও যোগাযোগ নতুন উপায় প্রদানৰকাৰনে ব্যৱহাৰ্য্য গোলক, অনলাইন সেবাশিক্ষা (Nachmias এট অল., 2001) আদিয়ে. কৃষি শিক্ষা ব্যবহাৰিক আৰু গতিশীল আৰু ইন্টাৰ-শৃঙ্খলা ডোমেইনৰ নিৰ্ভৰশীল উদাহৰণস্বৰূপে অন্যান্য ডোমেইন (কীটপতঙ্গৰ অদৰ্কাৰী প্ৰভাব নিয়ন্ত্ৰন আৰু পৰিচালন সৈতে বুজিবলৈ চেষ্টা কৰোতে খেতিমাটি ফচল উযোগী নে পতংগৰ কাৰনে অধিক আকৰ্ষনীয় আদি বিবেচনা কৰাতোও এজন কৃষকৰ বৈশিষ্ট্যতা। কৃষি ক্ষেত্র বিচাৰৰ বাবে শিক্ষা ক্ষেত্র পৰিদর্শন,গুৰুত্বপূর্ণ নথিপত্ৰ. কৃষক জনৰ কাৰনে নিজে এটি একাডেমিক পৰিবেশ, আইসিটিৰ বাবে যোগাযোগ ডিভাইস (ৰেডিও মত, টেলিফোন, টেলিভিশন, webinar ,ইন্টাৰনেট, মোবাইল ফোন ইত্যাদি) বা অ্যাপ্লিকেশন (ভিওআইপি, MOOCs, Moodle, সামাজিক নেটওয়ার্কিং সাইট)পৃষ্ঠপোষকতা সৰঞ্জাম যাতে সম্পূর্ণভাবে লার্নিং ধাৰনাক নতুনভাবে সংজ্ঞায়িত কৰিব লাগিব. এই ক্ষেত্ৰত তথ্য প্রাথমিক উৎসৰ দ্ৱাৰা শিকিবলৈ এজন ফ্যেসিলিটেটৰ, জ্ঞান ন্যাভিগেটৰ বা এগ্ৰ গ্ৰেজুৱেট/অধ্যাপকৰ পৰা শিকাৰ প্ৰাচুৰ্য্যতা (Resta, 2010)
আজিকালি ব্যৱহাৰ কৰা কেইটামান যন্ত্ৰ কম্বাইন হার্ভেস্টৰ, Plough, সাব সয়লাৰ,টু হুইল ট্রাক্টৰ,
সিড ড্রিল,ব্রডকাস্ট সিডাৰ, মেনুয়ৰ স্ৰেডাৰ, স্ৰেপ্রয়াৰ, বিন হার্ভেস্টাৰ, চেজাৰ বিন, কর্ন হার্ভেস্টাৰ, ইৰিগেশ্যন প্রভৃতি উল্লেখযোগ্য। উন্নত দেশসমহূহে বাস্তবতাৰ ভেটিত অধিক শস্য উত্পাদনৰ কাৰণে ডিজাইন কৰা যন্ত্ৰপাতিসমূহ যেনে খেতিৰ বীজসংগ্ৰহ ও পোক-পৰুৱাৰ পৰা খেতি নিৰাপদে ৰক্ষা কৰা বা শস্য তোলা আদিৰ বাবে শস্যৰ প্ৰক্ৰিয়াজাত দিশক গুৰুত্ব দি প্ৰয়োজন সাপেক্ষে পৰিস্তিতি কেন্দ্ৰিক,সময় সাপেক্ষ যন্ত্ৰপাতি তৈয়াৰ কৰি লৈছে।অৱশ্যে প্রাথমিকভাবে সহজলভ্য দেশীয় প্রযুক্তি ব্যবহাৰ কৰিও সফলতা অনা হৈছে।উদাহৰণ স্ৱৰূপে আমাৰো দেশীয় প্রযুক্তি ব্যৱহাৰ পৰিলক্ষনীয় যেনে পাওয়াৰ টিলাৰ, পাওয়াৰ ৰিপাৰ, ধান ও গম কল, ভেনটিৰেটিং ড্রয়াৰ, ভুট্টা কল ইত্যাদি যন্ত্রপাতি।কৃষিসমন্ধীয় একাডেমিক ডাটাবেচ কিতাপ ইন্টাৰনেটৰে উপলদ্ধ হোৱাৰ উপৰিও এগ্ৰিটেক পোৰ্টালৰো সহায় লব পাৰে।ইতিমধ্যে তামিলনাদু এগ্ৰিকাল্চাৰেল ইউনিভাৰ্চিটীয়ে প্ৰস্তুত কৰা পোৰ্টেলে যথেষ্ট সংখ্যকক আকৰ্ষণ কৰি সহায় আগবঢ়াইছে।এই পোৰ্টাল প্রয়োজন ভিত্তিক আৰু শস্যকেন্দ্ৰিক হোৱাৰ লগতে প্রযুক্তিগত তথ্য,পশুপালন,জলবায়ুৰ পূৰ্বাভাস,বজাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা আদিসকলো দিশ সামৰিছে।স্পৰ্শপৰ্দাৰ ফোন বা স্মাৰ্টফোন,টেবলেট ইত্যাদি ব্যৱহাৰৰে চৰকাৰীভাবে এক্সটেনশ্যনৰ জৰীয়তে আগবঢ়োৱা বিশেষজ্ঞ সিস্টেম বা ভিডিঅ কনফাৰেন্চিংত অংশগ্ৰহন কৰিবৰ সুবিধা থকাৰ লগতে অফ লাইনৰো ব্যাপক ব্যৱস্হাসমূহ এক্সটেনশ্যন এজেন্ট সকলৰ পৰা উপলদ্ধ কৰিব পাৰি1 ইয়াৰ বাবে উপযুক্ত বয়স, কম্পিউটাৰ দক্ষতা, কম্পিউটাৰ আৰু ইন্টাৰনেট ব্যবহাৰ কৰাৰ সুযোগ, ইংৰাজী ভাষা দক্ষতা ,প্ৰেৰনামূলক কার্যক্রম, আইসিটি অনুভূতি জ্ঞান প্ৰাপ্তি, আপেক্ষিক সুবিধা , ফলাফল demonstrability দক্ষতা,ব্যবহাৰ কৰিবলৈ সহজ বিধি, ইন্টাৰনেটৰ প্ৰয়োগ কানেকটিভিটি আৰু গতি, সিস্টেম ইউটিলিটি,অনান্যসকলৰ সৈতে এক্সেস মনতকৰিবলগীয়া।
TNAU য়ে বিভিন্ন আইসিটি ভিত্তিক উদ্যোগ চালু কৰিবলৈ আগবঢ়োৱা প্ৰচেষ্টাৰ মুধঃখুটি চাৰিডাল হৈছেঃ শিক্ষা, গবেষণা, প্রশিক্ষণ ও সম্প্রসাৰণ- শিক্ষাঅনুস্হানত উল্লেখিত টুলচচ্বিলাক উপলদ্ধ কৰিবলৈ সুবিধা,কিন্তু গ্ৰাম্য অঞ্চলত আন্তৰ্গাঠনিৰ অভাব হেতু কেবাখনো গাওঁপঞ্চায়তে মিলি কৃষকসকলে এনে সুবিধাসমূহ পাব পৰাৰ ব্যৱস্হা কৰাৰ ওপৰিও মডিউলত ব্যৱহাৰ হোৱা ভাষাৰ কঠিন অংশবিলাক বাখ্যাকৰাৰ সুবিধাৰ বাবে বিশিষ্ট যোগ্য লোকৰ ব্যৱস্হা অপৰিহাৰ্য্য।এনে এক কেন্দ্ৰত থাকিবলগীয়া টুলচ্ বা উপকৰণ সমূহঃ LCD প্রজেক্টৰ ,equipping, কম্পিউটাৰ, নথি ক্যামেৰা , ইন্টাৰনেট ব্যান্ডউইথ,ওয়াই ফাই সুবিধা,ডিজিটাল সেবা স্থাপনৰ গ্রন্থাগাৰ,উন্নয়নশীল অনলাইন কোর্স উপকৰণ,গবেষণা অনুষদ পৰিচালনা কৰা কর্মশালা,কম্পিউটাৰ এডেড পৰিসংখ্যা প্যাকেজ, Gams, , Gretel, LIMDEP, ZTREE., কাৰীকৰী পোর্টাল,জিপিএস কৃষি ক্ষেত্রৰ বাবে সক্রিয় ট্যাবলেট, -মাল্টি ভিডিও কনফাৰেন্সিং,-ডায়নামিক বজাৰ তথ্য,-দেশীয় আৰু ৰপ্তানি বজাৰ ইন্টেলিজেন্স সেল,বিশেষজ্ঞ ইনভেন্টৰি,-শিক্ষার্থীৰ ই-লার্নিং কন্টেন্ট,কৃষি প্রযুক্তিৰ ডকুমেন্টেশ্যন, ভিডিও ক্লিপিং ইত্যাদি উল্লেখযোগ্য।
বিভিন্ন সাশ্রয়ী ও পৰিবেশ নিৰ্ভৰশীল প্রযুক্তি,বায়োগ্যাস প্রযুক্তি,ৰি-সাইকেল প্রযুক্তি,সৌৰ বিদ্যুত্ প্রযুক্তি,আর্সেনিকমুক্ত পানী প্রযুক্তি,পশু-পক্ষীৰ বিষ্ঠাজাত সাৰ প্ৰস্তুতি প্রযুক্তি,আবর্জনা পচা সাৰ প্রযুক্তি আদিৰ ওপৰিও আমাক সবাতোকৈ প্ৰয়োজনীয় দিশটো হৈছে এই সকলোবিলাক সাসুবিধাৰ সূচনা জ্ঞাত কৰোৱাৰ লগতে চৰকাৰী বা বে চৰকাৰী অনুস্হান,প্ৰতিস্হান সমূহে কৃ,ক ৰাইজলৈ আগবঢ়াব লাগিব বিশেষ সেৱা আৰু তথ্য যোগাযোগৰ আহিলাসমূহ হবঃ কমিউনিটি বেতাৰ/ৰেডিঅ,গ্ৰূপফোনৰ সহায়তা,টিভিত কৃষিবিষয়ক সম্প্রচাৰ,ওয়েবসাইটত তথ্যসেবা,ই-বুক,জাতীয় ই-তথ্য কোষৰ বাৰ্তা প্ৰেৰন সুবিধা,ফৰাম পোর্টাল,সেবা পোর্টাল,ফেসবুক,টুইটাৰ,ইউটিউব,লিঙ্কডিনৰ মাধ্যমৰে সচল বাৰ্তালাপ ব্যৱস্হা আদি।
উপসংহাৰ
বিশ্বৰ যিবিলাক উন্নত দেশত আধুনিক কৃষি যন্ত্ৰ পাতি ব্যৱহাৰ কৰাতো পৰিলক্ষিত হৈছে,তাৰ ভিতৰত আমি আমাৰ পূব দিশৰ দেশ সমূহেই যথেষ্ট উত্সাহ বা উদগনি দিব পৰাকৈ উল্লেখনীয় বুলি কব পাৰো।প্ৰায় সকলোবিলাক দেশেই কৃষিত সাফল্য অৰ্জন কৰিছে।চীনৰ য়াংকিংলৈকে লক্ষ্য কৰিলে দৃষ্টিগোচৰ হয় যে তাত ৩০০ মিলিয়নৰো অধিক কৃষকে অতি সফলতাৰে সমূহিত হৈ খেতিত ব্যস্ত। আমাৰ পাঞ্জাবৰ কৃষকসকলো আমাৰ বাবে গৌৰব,কিয়নো তেওঁলোকৰ উন্নত মানসম্পন্ন কৃষি পদ্ধতিৰ বাবে অষ্ট্ৰেলিয়া হেন মহাদেশেও সন্মানেৰে তাৰ খেতিপথাৰত গোষ্ঠীগত ভাবে নিয়োগ কৰিছে।সেয়েহে আমাৰ পূৰ্বোত্তৰৰ কৃষিৰ বাবে যি ঊৰ্বৰ মাটি আছে তাক উন্নত পদ্ধতিৰে কামত লগোৱা অতি প্ৰয়োজন,যাৰ বাবে আমাক প্ৰয়োজন কৌশলী জনগনৰ।চীনত শতকৰা ৯৮তকৈও অধিক লোক নানান ক্ষেত্ৰত দক্ষতা অৰ্জণ কৰিছে,আমাৰো তেনেদৰেই আগবাঢ়ি যাবৰ কাৰনে ‘দক্ষতাবিকাশ’(SKILL DEVELOPMENT)ৰ ওপৰত যথাযথ গুৰত্ব দি শিক্ষানুস্হানসমূহলৈ সুবিধা প্ৰদানত বিশেষ ভূমিকা লোৱা হৈছে,অসমৰ নতুন প্ৰজন্মই ইকৃষিত নিপুনতা অৰ্জন কৰি আধুনিক সৰঞ্জামৰ ব্যৱহাৰৰে অধিক উতপাদনক্ষম খেতি কৰিব লাগে।
(উপৰুক্ত তথ্য যুগুত কৰোতে নেটৰ সহায় লোৱা হৈছে)
লেখিকা: ড° উৎপলা কোৱঁৰ,অৱসৰপ্ৰাপ্ত প্ৰফেছৰ-এনচিইআৰটি