সম্প্ৰতি কৃষকসকলৰ মাজত চৰ্চিত হৈ থকা এবিধ খেতি হৈছে মাখনা খেতি। কিয়নো ই অতি লাভজনক হোৱাৰ সমান্তৰালভাৱে সু-স্বাস্থ্য আৰু সোৱাদৰ ক্ষেত্ৰতো আশ্চৰ্যজনক। হিন্দু ধৰ্মত মাখনাৰ বিশুদ্ধ আহাৰৰ মৰ্যাদাও আছে। মানুহে ইয়াক উপবাস আৰু ধৰ্মীয় ৰীতি-নীতিত ব্যৱহাৰ কৰে। সেয়েহে, ইয়াক চুপাৰফুড বুলিও কোৱা হয়।
ভাৰতক মাখনাৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। বিশ্বৰ ৮০ ৰ পৰা ৯০ শতাংশ মাখনা ভাৰতত উৎপাদিত হয়। মাখানা দেশৰ ১৫,০০০ হেক্টৰত খেতি কৰা হয়, যাৰ ভিতৰত ৮০ ৰ পৰা ৯০ শতাংশ কেৱল বিহাৰত উৎপাদন কৰা হয়। শেহতীয়াকৈ, বিহাৰৰ মিথিলা মাখানাই জিআই টেগ অৰ্থাৎ ভৌগোলিক ইণ্ডিকেচন ৰেজিষ্ট্ৰীও লাভ কৰিছে। যাৰ বাবে মাখানাই আন্তৰ্জাতিক স্বীকৃতিও লাভ কৰিছে। যদি আপুনি ও ব্যৱসায় বিচাৰি আছে, তেন্তে আপুনি মাখনা ব্যৱসায় এটা আৰম্ভ কৰি ভাল লাভ অৰ্জন কৰিব পাৰে।
মাখনা কেনেদৰে খেতি কৰা হয়
মাখনা মুখ্যতঃ ২ টা উপায়েৰে খেতি কৰা হয়। প্ৰথমটো পুখুৰীত আৰু দ্বিতীয়টো পথাৰত। মাখনা এবছৰত 2 টা চক্ৰত চপোৱা হয়। ছেপ্টেম্বৰ–অক্টোবৰ আৰু মাৰ্চ, এপ্ৰিল। প্ৰথমে, মাখনা খেতিৰ বাবে এখন নাৰ্চাৰী প্ৰস্তুত কৰক। তাৰ পিছত ইয়াত ১.৫ ৰ পৰা ২ ফুট পানীৰ ব্যৱস্হা কৰি লওঁক।
প্ৰথমে, বজাৰৰ পৰা মাখনা বীজ কিনিব। ইয়াৰ পিছত, পুখুৰীত মাখনাৰ বীজ ছটিয়াই দিয়ক। বীজ ৰোপণ কৰাৰ প্ৰায় ৩৫ ৰ পৰা ৪০ দিনৰ পিছত, সেইবোৰ পানীৰ তলত বাঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰে। যাৰ পিছত কেইদিনমানৰ ভিতৰতে ইয়াৰ উদ্ভিদবোৰ পানীৰ ওপৰত ওলাবলৈ আৰম্ভ কৰে। প্ৰায় ১.৫ মাহৰ পিছত, ফলবোৰ কটা আৰু মণ্ডযুক্ত ফলবোৰ ফাটিবলৈ আৰম্ভ কৰে। যাৰ পিছত আপুনি ইয়াক পুখুৰীত দিয়ক। শস্য চপোৱাৰ সময়ত ইয়াক আঁতৰাওক আৰু পথাৰত ভালদৰে ধুব।
ধোৱাৰ পিছত, ইয়াক ৰ'দত শুকুৱাবলৈ দিয়া হয় আৰু তাৰ পিছত মাখনাৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হয়। এতিয়া গৰম কাধাইত মাখনাবোৰ ভাজক। ইয়াৰ পিছত, কাঠৰ তক্তা এটাৰ সহায়ত, ভজা মাখনাবোৰ হাতুৰিৰে কোবাই দিয়ক। যাৰ পিছত ই লাভাত বিস্ফোৰিত হ'ব, যি বজাৰত বিক্ৰী কৰিবলৈ সাজু।
মাখনাত হোৱা ব্যয় আৰু লাভ
যদি আপুনি ১ হেক্টৰত মাখনাৰ খেতি আৰম্ভ কৰে, ইয়াৰ ব্যয় হ'ব প্ৰায় ১ ৰ পৰা ১.৫ লাখ টকা। মাখনা বজাৰত প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৫০০-৬০০ টকাত বিক্ৰী হয়, আনহাতে পাইকাৰী বজাৰত প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৩০০-৪০০টকা বিক্ৰী হয়। গড় হিচাপত ১ হেক্টৰত ১৬ কুইণ্টল উৎপাদন কৰা হয়, অৰ্থাৎ ১৬০০ কিগ্ৰা। আনকি আপুনি বজাৰত প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৪০০ টকাত মাখনা বিক্ৰী কৰিলেও, আপুনি ৬,৬৪,০০০ টকা উপাৰ্জন কৰিব। যদি ইয়াৰ পৰা ব্যয় আঁতৰ কৰা হয়, আপুনি 5 লাখ টকাৰ মুঠ লাভ পাব।
বিহাৰ চৰকাৰেও মাখনা ব্যৱসায়ৰ বাবে ৰাজসাহায্য প্ৰদান কৰি আছে। কিন্তু এই ব্যৱসায়টো কৰিবলৈ যথেষ্ট পৰিশ্ৰম আৰু শ্ৰমিক শক্তিৰ প্ৰয়োজন।