ভাৰতৰ ইথানল (Ethanol) ৰোডমেপ: লক্ষ্য আৰু প্ৰত্যাহ্বান

• সূত্রপাত:

২০১১ চনত আমেৰিকা যুক্তৰাজ্য, চীন, ৰাছিয়াৰ পিছত ভাৰত হৈছে চতুৰ্থ সৰ্ববৃহৎ শক্তি উপভোক্তা আৰু আমদানিকৰ্তা। ভাৰতত শক্তি ৰচনা মুখ্যতঃ পাৰমাণৱিক আৰু অন্যান্য নৱীকৰণযোগ্য উৎস (5%), পেট্ৰ'লিয়াম (23%), কয়লা (41%), প্ৰাকৃতিক গেছ (8%), কঠিন বায়োমাছ আৰু আৱৰ্জনা (23%) (কাঠ)।

১৯৯১ চনৰ অৰ্থনৈতিক নীতিৰ আৰম্ভণিৰ পৰা, জনমূৰি উপাৰ্জনৰ উচ্চ হাৰৰ বাবে জীৱনধাৰণৰ মানদণ্ড বৃদ্ধি পাইছে কিয়নো চহৰ অঞ্চলত উন্নত সুযোগ আৰু উচ্চ মানদণ্ডৰ জীৱনধাৰণৰ বাবে গ্ৰাম্যৰ পৰা নগৰলৈ একে ভৌগোলিক পৰিৱৰ্তন ঘটিছে। এক সম্প্ৰসাৰিত অৰ্থনীতি, বৰ্ধিত জনসংখ্যা, বৰ্ধিত নগৰায়ন, বিকশিত জীৱনশৈলী আৰু বৰ্ধিত ব্যয় শক্তিৰ বাবে আমাৰ দেশত শক্তিৰ চাহিদা বৃদ্ধি পাইছে। শক্তি আৰু ইন্ধন ব্যৱহাৰৰ এই বৰ্ধিত আৰ্হিটোৱে দেশৰ চলিত হিচাপত বিত্তীয় ঘাটিলৈ বিয়পি পৰাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলোৱা দেখা গৈছে। ইন্ধনৰ মূল্য আৰু ব্যৱহাৰৰ যিকোনো বৃদ্ধি বা হ্ৰাসে সাধাৰণ মানুহক প্ৰত্যক্ষভাৱে প্ৰভাৱিত কৰে কিয়নো ই গ্ৰাহকৰ ব্যৱহাৰৰ বাস্কেটৰ এটা মুখ্য উপাদান। পথ পৰিবহন খণ্ডত ইন্ধনৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ প্ৰায় 98% বৰ্তমান জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ দ্বাৰা আৰু বাকী 2% জৈৱ-ইন্ধনৰ দ্বাৰা পূৰণ কৰা হয়। আজি ভাৰতে ইয়াৰ তেলৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ 85% আমদানি কৰে।

• বৰ্তমান অৰ্থনীতিত ইন্ধন ব্যৱহাৰৰ প্ৰভাৱ:

১) চলিত একাউণ্টৰ ঘাটি বৃদ্ধি কৰা কাৰণ দেশৰ আমদানি দিনক দিনে বৃদ্ধি হৈ আছে কিয়নো জনমূৰি উপাৰ্জন বৃদ্ধি পাইছে।

২) ইন্ধন চৰকাৰৰ উচ্চ মূল্যৰ বাবে উচ্চ বিত্তীয় ব্যয়ে সাধাৰণ ৰাইজক উচ্চ ইন্ধন ৰাজসাহায্য দিব লাগিব কিয়নো আন্তৰ্জাতিক আৰু ঘৰুৱা বজাৰৰ ব্যয়ত উচ্চ পাৰ্থক্য আছে।

৩) উল্লেখিত কাৰণৰ বাবে ভাৰতীয় টকাৰ মূল্য হ্ৰাস পাইছিল।

৪) অৰ্থনীতিত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰও বৃদ্ধি পাইছে।

৫) ই কেৱল মেক্ৰো স্তৰত অৰ্থনীতিক প্ৰভাৱিত নকৰে কিন্তু সূক্ষ্ম স্তৰতো প্ৰভাৱ পেলায়  কিয়নো ব্যক্তিজনৰ বাজেটো বৃদ্ধি পাইছে।

৬) বৰ্তমানৰ ইন্ধনে পৰিৱেশকো প্ৰভাৱিত কৰে, ভাৰতত সেউজ গৃহ গেছ নিৰ্গমন উচ্চ আৰু ইয়াৰ ফলত দেশত বিশ্ব উষ্ণতা বৃদ্ধি হয়।

COVID19 মহামাৰীৰ বাবে অস্থায়ী বিফলতাৰ পিছতো ভাৰতীয় অৰ্থনীতি ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। ইয়াৰ ফলত যানবাহনৰ সংখ্যা বৃদ্ধি হ'ব আৰু পৰিবহন ইন্ধনৰ চাহিদা বৃদ্ধি হ'ব। ঘৰুৱা জৈৱ-ইন্ধনে দেশক এক কৌশলগত সুযোগ প্ৰদান কৰে কিয়নো ই আমদানি কৃত জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ওপৰত দেশৰ নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰে। ইয়াৰ উপৰিও, যেতিয়া উপযুক্ত যত্নৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয় জৈৱ-ইন্ধন পৰিৱেশ অনুকূল বহনক্ষম শক্তিৰ উৎস হ'ব পাৰে। তেওঁলোকে নিযুক্তি সৃষ্টি, মেক ইন ইণ্ডিয়া, স্বচ্ছ ভাৰত আৰু কৃষকৰ উপাৰ্জন দুগুণ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।

• ইথানলৰ বিষয়ে:

ইথানল হৈছে এক স্পষ্ট, ৰঙহীন তৰল যাৰ এক বিশেষত্ব, সন্মত গোন্ধ আছে। পাতল জলীয় দ্ৰৱণত (dilute aqueous solutions), ইয়াৰ কিছু মিঠা সোৱাদ থাকে, কিন্তু অধিক ঘনীভূত দ্ৰৱণত (concentrated solutions) ইয়াৰ জ্বলন্ত সোৱাদ থাকে। ইথানল -114.1° চেলচিয়াছত গলে, 78.5° চেলচিয়াছত উতলে, আৰু 20° চেলচিয়াছত 0.789 গ্ৰাম/মিলি সাধাৰণ ঘনত্ব থাকে। ইথানল হৈছে এক মুখ্য জৈৱ-ইন্ধন, যি প্ৰাকৃতিকভাৱে ইষ্টৰ (yeast) দ্বাৰা শৰ্কৰাৰ কিণ্বনৰ (fermentation) দ্বাৰা বা পেট্ৰ'কেমিকেল প্ৰক্ৰিয়া যেনে ইথিলিন হাইড্ৰেচনৰ (ethylene hydration) জৰিয়তে উৎপন্ন হয়।

লগতে পঢ়কঃ সমগ্ৰ দেশত স্হাপন কৰা হ’ব ২২,০০০ ইভি চাৰ্জিং ষ্টেচন, কেনেদৰে প্ৰাপ্ত কৰিব ইয়াৰ লাভালাভ?

শৰ্কৰাৰ কিণ্বনৰ দ্বাৰা প্ৰাচীন কালৰ পৰাই ইথানল তৈয়াৰ কৰা হৈছে। সকলো পানীয় ইথানল, আৰু আধাতকৈ অধিক ঔদ্যোগিক ইথানল এতিয়াও এই প্ৰক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা তৈয়াৰ কৰা হয়। আন্তৰ্জাতিক ভাৱে, ইথানল উৎপাদনৰ বাবে কুঁহিয়াৰ (sugarcane), মিঠা জোৱাৰ (sweet sorghum) আৰু চেনী বীট (sugar beet) ব্যৱহাৰ কৰা হয়। মাকৈ, ঘেঁহু আৰু অন্যান্য খাদ্যশস্যত ষ্টাৰ্চ (starch) থাকে যাক তুলনামূলক ভাৱে সহজে চেনীলৈ ৰূপান্তৰ কৰিব পাৰি।

ভাৰতত, কুঁহিয়াৰ গুড় ব্যৱহাৰ কৰি মুখ্যতঃ ইথানল উৎপাদন কৰা হয়। ইষ্টৰ (yeast) পৰা এনজাইমে (enzyme) সৰল শৰ্কৰাবোৰ ইথানল আৰু কাৰ্বন ডাইঅক্সাইডলৈ (CO₂) সলনি কৰে। আলু, মাকৈ, ঘেঁহু আৰু অন্যান্য উদ্ভিদৰ ষ্টাৰ্চবোৰো কিণ্বনৰ (fermentation) দ্বাৰা ইথানল উৎপাদনত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। অৱশ্যে, ষ্টাৰ্চবোৰ প্ৰথমে সৰল শৰ্কৰাত বিভক্ত কৰিব লাগিব। ইথানল এণ্টিচেপ্টিক আৰু বীজাণুনাশক হিচাপে ইয়াৰ চিকিৎসাত প্ৰয়োগ আছে।

• ইথানল মিশ্ৰণৰ ওপৰত বৰ্তমানৰ নীতিসমূহ:

জৈৱ-ইন্ধনৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰীয় নীতি 2018-এ 2030 চনৰ ভিতৰত ইথানল ব্লেণ্ডেড পেট্ৰ'ল (EBP) কাৰ্যসূচীৰ অধীনত 20% ইথানল মিশ্ৰণৰ এক নিৰ্দেশক লক্ষ্য প্ৰদান কৰে। বৰ্তমান ভাৰতৰ বিভিন্ন তেল বিপণন কোম্পানীৰ দ্বাৰা 10% ইথানল মিশ্ৰণ (ই10) থকা পেট্ৰ'ল খুচুৰা বিক্ৰী কৰা হৈছে। অৱশ্যে যিহেতু পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ ইথানল উপলব্ধ নহয় সেয়েহে বিক্ৰী হোৱা পেট্ৰ'লৰ প্ৰায় 50% ই10 মিশ্ৰণ কৰা হয় আৰু বাকী থাকে অমিশ্ৰিত পেট্ৰ'ল (ই0)। দেশত গড় ইথানল মিশ্ৰণৰ বৰ্তমান স্তৰ হৈছে 5% (ইথানল যোগান বৰ্ষ 2019-20)। ইথানলৰ যোগানৰ দিশত কেইবাটাও হস্তক্ষেপৰ বাবে পেট্ৰ'লিয়াম মন্ত্ৰালয়ে ইথানল যোগান বৰ্ষ (ESY)–2021-22 ত 10% ইথানল মিশ্ৰণস্তৰ প্ৰাপ্ত কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে।  ই20 লক্ষ্য প্ৰাপ্ত কৰাৰ লগতে এই পদক্ষেপৰ বাবে দেশব্যাপী মানকৰণ আৰু গ্ৰহণৰ বাবে নিৰ্গমন নিয়মৰ প্ৰয়োজন হ'ব। MoRT&H য়ে কেন্দ্ৰীয় মটৰ বাহন নিয়ম 1989-ত BS-VI নিৰ্গমন নিয়মাৱলী জাননী দিছে যিবোৰ 01 এপ্ৰিল 2020 ৰ পিছত সকলো বাহনৰ বাবে প্ৰযোজ্য। ই20-ত নতুন বাহনবোৰে BS-VI নিয়ম পূৰণ কৰিব লাগিব। ই ভাৰতত বিশুদ্ধ ইথানল ফ্লেক্স-ফুৱেল (Flex fuel) আৰু ইথানল গেছ'লিন (ethanol-gasoline) মিশ্ৰিত বাহনৰ প্ৰকাৰ অনুমোদনৰ বাবে সুৰক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা নিৰ্ধাৰণ কৰে।

বৰ্তমান দেশৰ গেছ'লিন বাহনবোৰ (২ চকীয়া বাহন আৰু ৪ চকীয়া) বিশুদ্ধ গেছ'লিনত চলাৰ বাবে ডিজাইন কৰা হৈছে আৰু বাহনৰ প্ৰকাৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ই0 ৰ পৰা ই5 লৈকে ইথানল মিশ্ৰিত ইন্ধনৰ সৈতে খাপ খাব পাৰি। পৰম্পৰাগত চি-হেভি গুড় (C-Heavy molasses) পথৰ পৰা ইথানল উৎপাদনৰ সীমাবদ্ধতাৰ কথা বিবেচনা কৰি কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে জৈৱ ইন্ধনৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰীয় নীতি 2018 অনুসৰি ইথানল উৎপাদনৰ বাবে অন্যান্য কুঁহিয়াৰ আৰু খাদ্য-শস্য আধাৰিত কেঁচা সামগ্ৰীৰ অনুমতি দিছে । অৱশ্যে 684 কোটি লিটাৰৰ বিদ্যমান সংযুক্ত এলকহল/ইথানল পাতন ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিব লাগিব যাৰ বাবে এই প্ৰতিবেদনে এক ৰোডমেপ প্ৰদান কৰাৰ চেষ্টা কৰিছে।

• পেট্ৰ'লত ইথানল মিশ্ৰণৰ ওপৰত আন্তৰ্জাতিক পদ্ধতি:

বিশ্বব্যাপী পৰিবহন খণ্ডই তিনিটা ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে, যেনে জীৱাশ্ম ইন্ধন হ্ৰাস, খাৰুৱা তেলৰ মূল্যৰ অস্থিৰতা আৰু কঠোৰ পাৰিপাৰ্শ্বিক নিয়মাৱলী । ভৌগোলিক ক্ষেত্ৰত নিৰ্দিষ্ট বৈকল্পিক ইন্ধনে এই সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিব পাৰে । ইথানলক ইয়াৰ উন্নত ইন্ধনৰ মানদণ্ড আৰু পাৰিপাৰ্শ্বিক লাভালাভৰ বাবে আটাইতকৈ উপযুক্ত বৈকল্পিক মিশ্ৰণ, পৰিবহন ইন্ধন হিচাপে গণ্য কৰা হয় । ইথানলৰ বিশ্বব্যাপী উৎপাদন 2019 চনত 110 বিলিয়ন লিটাৰ স্পৰ্শ কৰিছিল যি যোৱা দশকত প্ৰতি বছৰে গড়ে 4% বৃদ্ধি দেখুৱাইছিল । আমেৰিকা যুক্তৰাজ্য আৰু ব্ৰাজিলে 92 বিলিয়ন লিটাৰ (বিশ্বব্যাপী অংশৰ 84%) অৰিহণা যোগায় আৰু তাৰ পিছত আছে ইউৰোপীয় ইউনিয়ন, চীন, ভাৰত, কানাডা আৰু থাইলেণ্ড । ইথানলৰ উপলব্ধতা বৃদ্ধি কৰা আৰু পৰিবহন ব্যৱহাৰৰ বাবে বিশ্বৰ বিভিন্ন দেশৰ দ্বাৰা বহুতো পদক্ষেপ লোৱা হৈছে। ব্ৰাজিলে আইন প্ৰণয়ন কৰিছিল যে দেশত বিক্ৰী হোৱা গেছ'লিন ইথানলৰ পৰিমাণ 18% ৰ পৰা 27.5% হ'ব লাগে যি বৰ্তমান 27%। একে সময়তে ব্ৰাজিলত ফ্লেক্স-ফুৱেল (flex fuel) বাহনৰ দ্বাৰা 100% হাইড্ৰ'ছ ইথানল ব্যৱহাৰে 2019 চনত পৰিবহনত ইথানলৰ গড় অংশ 46% লৈ বৃদ্ধি কৰিছে।

লগতে পঢ়কঃ বাঁহৰ পৰা ইথানল উৎপাদন কৰিব নুমলীগড় শোধনাগাৰে

• বৰ্তমানৰ ইন্ধন ইথানলৰ মূল্য তুলনা:

                তালিকা: ইথানল মূল্য তুলনা

                         * উৎস: GlobalPetrolPrices.com on 22.02.2021; 1 USD = 72.44 INR

বিশ্বব্যাপী দেশসমূহৰ তুলনাত ভাৰতত উৎপাদিত ইথানলৰ মূল্য অধিক কিয়নো কৃষক সম্প্ৰদায়ক সমৰ্থন কৰাৰ বাবে চৰকাৰে কেঁচা সামগ্ৰী যেনে কুঁহিয়াৰ আৰু খাদ্য শস্যৰ ব্যয় নিৰ্ধাৰণ কৰে। বিশ্বব্যাপী তিনিটা মুখ্য কাৰকে ইথানলৰ উৎপাদন আৰু পৰিবহন খণ্ডত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰে, অৰ্থাৎ:

১) চাহিদা সমৃদ্ধি: গেছ'লিন ইন্ধনৰ সৈতে নিম্নতম শতাংশ ইথানল মিহলি কৰা আৰু ইথানল সুসঙ্গত বাহন উৎপাদনৰ বাবে চৰকাৰ বোৰে আদেশ দিয়ে।

২) যোগান সমৃদ্ধি: বিভিন্ন ফিডষ্টকৰ (feedstock) পৰা ইথানল উৎপাদনৰ আঁচনি আৰু জৈৱ-শোধনাগাৰ আৰু সেইবোৰৰ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ উৎসাহ।

৩) ইনচেণ্টিভ: মূল্য ইনচেণ্টিভ (খুচুৰা স্তৰত কৰ ৰেহাই) আৰু ই20 আৰু ই85-ৰ সৈতে সামঞ্জস্যপূৰ্ণ বাহনৰ বাবে কৰ ইনচেণ্টিভৰ জৰিয়তে উচ্চতৰ ইথানল মিশ্ৰণৰ ব্যৱহাৰৰ প্ৰচাৰ কৰা।

বৰ্তমান পৰিস্থিতিত ভাৰতে বিশ্বৰ মুঠ উৎপাদনৰ মাত্ৰ 4.50% আৰু মুঠ কুঁহিয়াৰ উৎপাদনৰ 11.50% উৎপাদন কৰি আছে যি আমেৰিকা যুক্তৰাজ্য, ব্ৰাজিল, ফ্ৰান্স, চুইডেন আদিৰ দৰে অন্যান্য ৰাষ্ট্ৰৰ তুলনাত অতি কম যদিও আমাৰ ওচৰত সম্পদৰ সমৃদ্ধ উৎস আছে।

• ইথানল ব্যৱহাৰ কৰাৰ সুবিধাসমূহ:

১) সমাজৰ বাবে লাভালাভ:

ইথানল উৎপাদনৰ প্ৰথম লাভালাভে সমাজক প্ৰত্যক্ষভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিব কিয়নো পেট্ৰ'লৰ তুলনাত ইয়াৰ সৈতে সম্পৰ্কিত ব্যয় অতি কম আৰু CO₂ নিৰ্গমন হ্ৰাস হ'ব যি জনসংখ্যাৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰত্যক্ষভাৱে প্ৰভাৱ পেলাব। শেহতীয়া অধ্যয়ন অনুসৰি এইটো স্পষ্টভাৱে দেখুওৱা হৈছে যে চহৰীয়া ভাৰতত ইন্ধনৰ পৰা নিৰ্গমনৰ ফলত ই শ্বাসতন্ত্ৰৰ বিকাৰৰ এটা মুখ্য সমস্যা।

২) অটোমোবাইল উদ্যোগৰ বাবে লাভালাভ:

যদি এখন দেশ সস্তা ইন্ধনৰ ওপৰত চলি আছে তেন্তে প্ৰতিজন ব্যক্তিয়ে এখন বাহন কিনিবলৈ ভাবিব তেনেহ'লে ইয়াৰ ফলত অটোমোবাইল উদ্যোগৰ বিকাশ হয়।

৩) কুঁহিয়াৰ উদ্যোগ আৰু কৃষি/ চাকৰিৰ সুযোগৰ বাবে লাভালাভ:

ব্ৰাজিলৰ পিছত, ভাৰত হৈছে একমাত্ৰ দেশ যাৰ কুঁহিয়াৰৰ উৎপাদন যথেষ্ট বেছি। ভাৰত কৃষি ভিত্তিক আৰু জনসংখ্যাৰ প্ৰায় আধা অংশ এই খণ্ডটোৰ সৈতে পোনপটীয়াকৈ জড়িত হৈ আছে। ভাৰত চৰকাৰে কুঁহিয়াৰ আধাৰিত কেঁচা সামগ্ৰী যেনে C আৰু B গুড়, কুঁহিয়াৰৰ ৰস/ চেনী/চেনী চিৰাপ, ভাৰতীয় খাদ্য নিগম (FCI) আৰু মাকৈৰ সৈতে অতিৰিক্ত চাউলৰ পৰা ইথানল উৎপাদনৰ অনুমতি দিছে। 2025-26 বৰ্ষৰ ভিতৰত চেনী উদ্যোগৰ দ্বাৰা 684 কোটি লিটাৰ ইথানল উৎপাদন কৰা আৰু 60 LMT অতিৰিক্ত চেনীৰ সমান কুঁহিয়াৰ ইথানললৈ পৰিৱৰ্তন কৰা হ'ব। 2020-21 বৰ্ষত 20 LMT তকৈ অধিক চেনী ব্যৱহাৰ কৰা হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে। 2025-26 বৰ্ষৰ ভিতৰত খাদ্যশস্যৰ পৰা 666 কোটি লিটাৰ ইথানল/সুৰা উৎপাদন কৰিবলৈ প্ৰায় 165 LMT খাদ্যশস্য ব্যৱহাৰ কৰা হ'ব।

এই সুযোগে চাকৰি বৃদ্ধি কৰিব আৰু কেৱল কৃষিৰ সৈতে পোনপটীয়াকৈ সম্পৰ্কিত লোকসকলৰ বাবেই নহয়, ৰাসায়নিক অভিযন্তা, একাউণ্টেণ্ট, সহায়ক, আইনী পৰামৰ্শদাতাৰ বাবেও সুযোগ বৃদ্ধি কৰিব। আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাৱে দেশৰ কৃষক সকলে অধিক লাভালাভ উপভোগ কৰিব আৰু দেশৰ সন্তুলিত বিকাশৰ দিশলৈ লৈ যাব।

লগতে পঢ়কঃ ২০২৬ চনত বিশ্বৰ তৃতীয় সৰ্ববৃহৎ ইথানল উপভোক্তাৰ দেশ হ’ব ভাৰত

৪) চৰকাৰৰ বাবে লাভালাভ:

• প্ৰথম লাভালাভ হৈছে তেলৰ আমদানি হ্ৰাস হ'ব যাৰ ফলত ৰাজসাহায্য অধিক হ্ৰাস হ'ব।

• ই চৰকাৰৰ বিত্তীয় ব্যয়ৰ বোজা হ্ৰাস কৰিব যি অৱশেষত চলিত একাউণ্টৰ ঘাটি প্ৰভাৱিত কৰিব।

• ই দেশৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশত অধিক সহায় কৰিব।

ভাৰত চৰকাৰে 2030 চনৰ সলনি 2025 চনলৈ পেট্ৰ'লত 20 শতাংশ ইথানল মিশ্ৰণৰ লক্ষ্য আগবঢ়াইছে। ই20 এপ্ৰিল 2023 ৰ পৰা আৰম্ভ কৰা হ'ব। এই পদক্ষেপৰ উদ্দেশ্য হৈছে দেশৰ তেল আমদানি বিল আৰু কাৰ্বন ডাই-অক্সাইড (CO₂) প্ৰদূষণ হ্ৰাস কৰা। এই নতুন পদক্ষেপটো শক্তি সুৰক্ষা আৰু আত্মনিৰ্ভৰশীলতা ব্যৱস্থা উন্নত কৰাৰ পদক্ষেপৰ অংশ। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে 2025 চনৰ ভিতৰত ভাৰতত ইথানল ব্লেণ্ডিংৰ ৰোডমেপৰ ওপৰত বিশেষজ্ঞ সমিতিৰ প্ৰতিবেদনও প্ৰকাশ কৰিছে। ৰোডমেপটোৱে এপ্ৰিল 2022-ৰ ভিতৰত ই10 ইন্ধন যোগান প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে ইথানল-মিশ্ৰিত ইন্ধন ক্ৰমান্বয়ে আৰম্ভ কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিছে আৰু এপ্ৰিল 2023 ৰ পৰা এপ্ৰিল 2025 লৈ ই-20 পৰ্যায়ক্ৰমে আৰম্ভ কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিছে।

ইথানল মিশ্ৰিত পেট্ৰ'লৰ ব্যৱহাৰে কাৰ্বন-মনোক্সাইড (CO), হাইড্ৰ'কাৰ্বন (HC) আৰু নাইট্ৰজেন-অক্সাইড (NO)ৰ দৰে নিৰ্গমন হ্ৰাস কৰে বুলি বিশেষজ্ঞ সমিতিয়ে উল্লেখ কৰে। ই20 ইন্ধনৰ সৈতে CO নিৰ্গমন অধিক হ্ৰাস হোৱা দেখা গৈছিল – দুচকীয়া বাহনত 50 শতাংশ কম আৰু চাৰিচকীয়া বাহনত 30 শতাংশ কম।

দেশৰ তেল সচিব তৰুণ কাপুৰৰ মতে 2025 চনৰ লক্ষ্য পূৰণ কৰিবলৈ ভাৰতে বছৰি তিনিগুণ ইথানল উৎপাদন প্ৰায় 10 বিলিয়ন লিটাৰ কৰিব লাগিব। ইয়াৰ বাবে 7 বিলিয়ন ডলাৰ বিনিয়োগৰ প্ৰয়োজন হ'ব আৰু প্ৰত্যাহ্বান টো হ'ব তিনিৰ পৰা চাৰি বছৰৰ কম সময়ৰ ভিতৰত।

• উপসংহাৰ:

যদিও ভাৰতত ইন্ধনৰ মূল্যৰ ভাগ্য আন্তৰ্জাতিক মূল্যৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়, ইন্ধনৰ মূল্য বৃদ্ধিত আন এক অৱদানকাৰী হৈছে স্থানীয় কৰ। যদিও পেট্ৰ'লৰ আধাৰ মূল্য আৰু ডিলাৰৰ কমিছন মাত্ৰ 40%, আবকাৰী শুল্ক আৰু ভেটৰ ৰূপত কৰ বাকী 60%।

ইথানল মিশ্ৰিত পেট্ৰ'লটো পেট্ৰ'লৰ অংশত আবকাৰী শুল্ক আৰু ভেট, আৰু ইথানল অংশৰ ওপৰত GST হয়। যিহেতু ইথানলৰ ওপৰত GST পেট্ৰ'লৰ ওপৰত পৰিশোধ কৰা আবকাৰী শুল্ক আৰু ভেটতকৈ যথেষ্ট কম, 20% ইথানল মিহলি কৰিলে চূড়ান্ত মূল্য 20% হ্ৰাস হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। ইয়াৰ উপৰিও, ভাৰতত ইথানল উৎপাদনে দেশখনক কম আমদানি আৰু নিৰ্ভৰশীল হোৱাত সহায় কৰিব যাৰ ফলত চৰকাৰৰ বৈদেশিক মুদ্ৰা সঞ্চয়ৰ ওপৰত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পৰিব। যিহেতু ইন্ধনৰ মূল্য বৃদ্ধি পাইছে আৰু বাহনৰ নিৰ্গমন দুগুণ হৈ আছে, ইথানল-মিশ্ৰিত পেট্ৰ'লৰ দৰে পৰিষ্কাৰ বৈকল্পিক ইন্ধনক উৎসাহিত কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ।

লগতে পঢ়কঃ মহাৰাষ্ট্ৰত এছিয়াৰ সৰ্ববৃহৎ ইথানল উৎপাদন প্ৰকল্প স্থাপন

সংকলন আৰু সম্পাদনা

1. শ্ৰী দীপক কুমাৰ গোস্বামী

কাৰ্যসূচী সহায়ক (কম্পিউটাৰ)

কৃষি বিজ্ঞান কেন্দ্ৰ ধেমাজি

অসম কৃষি বিশ্ববিদ্যালয়

চিলাপথাৰ, ধেমাজি (অসম)

ফোন:  ৯৯৫৪-৩৭০৯৩৬

2. ডঃ গুঞ্জন গগৈ

জ্যেষ্ঠ বিজ্ঞানী আৰু মুৰব্বী

কৃষি বিজ্ঞান কেন্দ্ৰ ধেমাজি

অসম কৃষি বিশ্ববিদ্যালয়

চিলাপথাৰ, ধেমাজি (অসম)