অধিক শস্য উৎপাদন প্ৰণালীত ছালফাৰ (S), মেগনেছিয়াম (Mg) আৰু কেলচিয়াম (Ca)ৰ প্ৰয়োজনীয়তা বর্তমান অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰিছে। বহনক্ষম কৃষি উৎপাদনৰ বাবে মাটিত এই পুষ্টি অনুপযুক্ত বা কম উপলব্ধতা এক গুৰুতৰ চিন্তা।
ছালফাৰ, মেগনেছিয়াম আৰু কেলচিয়ামৰ লাভালাভ
ছালফাৰৰ ভূমিকা
ছালফাৰ (S) প্ৰাথমিকভাৱে উদ্ভিদৰ দ্বাৰা ছালফেট ৰূপত (SO4-2) শোষণ কৰা হয়। ই প্ৰতিটো জীৱিত কোষৰ অংশ আৰু কিছুমান এমিনো এচিড (চিষ্টেইন আৰু মেথিওনিন) আৰু প্ৰ'টিনৰ সংশ্লেষণৰ বাবে প্ৰয়োজন। সালোক সংশ্লেষণ আৰু শস্যৰ শীতকালৰ কঠিনতাৰ ক্ষেত্ৰতো ছালফাৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ। মাহজাতীয় উদ্ভিদবোৰক দক্ষ নাইট্ৰজেন স্থিৰকৰণৰ বাবে Sৰ প্ৰয়োজন। যেতিয়া S-ৰ অভাৱ হয়, উদ্ভিদত নাইট্ৰেট-নাইট্ৰজেন জমা হ'ব পাৰে আৰু কিছুমান শস্য যেনে- Rape বীজ আদিত বীজ গঠন প্ৰতিহত কৰিব পাৰে।
শস্য যেনে- মাকৈ, আলু, কপাহ, কুঁহিয়াৰ, সূৰ্যমুখী ফুল, কেনোলা (Rape বীজ), ব্ৰাচিকাচ (বন্ধাকবি, ব্ৰকলি, ফুলকবি) আৰু আন বহুতো পাচলিৰ বাবে বৃহৎ পৰিমাণৰ ছালফাৰৰ লগতে নাইট্ৰজেন পুষ্টিৰ সৈতে সন্তুলন ৰখাৰ প্ৰয়োজন হয় যি সৰ্বাধিক শস্য উৎপাদন আৰু উন্নত মানদণ্ডৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ।
মন কৰিবলগীয়া যে ছালফেট এনিয়নবোৰ দ্ৰৱণীয় আৰু ক্ষয় হৈ মাটিৰ পৰা সহজে হেৰাই যায়, যাৰ বাবে বৰ্ধনৰ সময়ত Sৰ উপলব্ধতা হ্ৰাস পায়। কৃষকসকলে সাধাৰণতে ৰোপণ কৰাৰ আগতে S সাৰ প্ৰয়োগ কৰে, সেয়েহে বৰষুণ বা জলসিঞ্চনৰ ফলত লোকচান হোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। কিয়নো ইয়াৰ ফলত ভূ-পৃষ্ঠৰ পৰা Sৰ নিষ্কাশন বা দ্ৰৱীভূত হয় আৰু শস্যই সঠিকভাৱে লাভ কৰিব নোৱাৰে।
মেগনেছিয়ামৰ ভূমিকা
মেগনেছিয়াম (Mg) হৈছে ক্লোৰোফিল অণুৰ এক অত্যাৱশ্যকীয় উপাদান, প্ৰতিটো অণুত 6.7% মি.গ্ৰা থাকে। মেগনেছিয়ামে উদ্ভিদত ফছফৰাছৰ বাহক হিচাপেও কাম কৰে। কোষ বিভাজন আৰু প্ৰ'টিন গঠনৰ বাবে ই প্ৰয়োজনীয়। Mg অবিহনে ফছফৰাছ গ্ৰহণ হ'ব নোৱাৰে আৰু ইয়াৰ বিপৰীতে ফছফৰাছ অবিহনেও Mg গ্ৰহণ হ'ব নোৱাৰে। সেয়েহে সালোক সংশ্লেষণ, ফছফেট বিপাক, উদ্ভিদৰ শ্বসন আৰু কেইবাটাও এনজাইম প্ৰণালী সক্ৰিয় কৰাৰ বাবে Mg অত্যাৱশ্যকীয়। ইয়াক সকলো শস্য চপোৱাৰ সময়ত গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিমাণে আঁতৰ কৰা হয়, আৰু Mg প্ৰয়োগে পুষ্টিৰ এক উপযোগী মাত্রা প্ৰদান কৰে যি গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে৷ অত্যাধিক পানী থকা মাটিত দ্ৰৱনৰ সম্ভাৱনাৰ বাবে, এচিড আৰু ক্ৰান্তীয় মাটিত Mgৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ চিন্তা।
কেলচিয়ামৰ ভূমিকা
কেলচিয়াম (Ca) উদ্ভিদৰ কোষৰ সঠিক বিভাজন আৰু কোষৰ বেৰ শক্তিশালী কৰাৰ বাবে দায়বদ্ধ। কেলচিয়ামে শিপাৰ দ্বাৰা অন্যান্য পুষ্টিশোষণ আৰু উদ্ভিদৰ ভিতৰত সেইবোৰৰ স্থানান্তৰ উন্নত কৰে। ই কেইবাটাও উদ্ভিদ বৃদ্ধি-নিয়ন্ত্ৰণকাৰী এনজাইম প্ৰণালী সক্ৰিয় কৰে, নাইট্ৰেট-নাইট্ৰজেনক প্ৰ'টিন গঠনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ৰূপলৈ ৰূপান্তৰ কৰাত সহায় কৰে আৰু উন্নত ৰোগ প্ৰতিৰোধত অৰিহণা যোগায়।
কেলচিয়ামৰ অভাৱৰ ফলত কেচকেডৰ দৰে সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে যিবোৰ প্ৰায়ে নিৰ্ণয় কৰা কঠিন হয়। কেলচিয়ামৰ অভাৱৰ আটাইতকৈ গুৰুতৰ প্ৰভাৱ শিপাবোৰত পৰে। কেলচিয়ামে শিপা বিকাশত সহায় কৰে, পৰ্যাপ্ত Ca অবিহনে, শিপাবোৰ প্রতিবন্ধী কাৰ্যকলাপৰ বাবে ৰুদ্ধ হৈ পৰে। কেলচিয়ামৰ অভাৱৰ বাবে উদ্ভিদৰ শিপাৰ ৰোগ ও বৃদ্ধি হয়।
ক্ৰান্তীয়, এচিডিক মাটিত Ca-ৰ অভাৱ পোৱা যায়, আৰু Ca যোগানৰ ফলত এলুমিনিয়ামৰ বিষাক্ততাৰ লক্ষণবোৰ হ্ৰাস কৰিব পাৰে যিবোৰ সাধাৰনতে সেই অঞ্চলবোৰত সচৰাচৰ হয়।
পলিছালফেট, ছালফাৰ, মেগনেছিয়াম, কেলচিয়াম আৰু পটাছিয়ামৰ বাবে আটাইতকৈ উত্তম সাৰ
পলিচুলফেট হৈছে এক নতুন বহু-পুষ্টিসাৰ, ই প্ৰাকৃতিক অৱস্থাত উপলব্ধ আৰু UK-ত ইয়াৰ খনন কৰা হয়। ইয়াত চাৰিটা পুষ্টিগুন আছে, যিয়ে ইয়াক এক অনন্য সামগ্ৰী কৰি তোলে, সেইবোৰ হৈছে - ছালফাৰ, মেগনেছিয়াম, পটাছিয়াম আৰু কেলচিয়াম। উদ্ভিদ গ্ৰহণ প্রক্রিয়াৰ বাবে ইয়াৰ সকলো পুষ্টি সহজে উপলব্ধ।
পলিচুলফেটত থাকে: ছালফেট হিচাপে 18.5% S, পটাছিয়ামৰ ছালফেট হিচাপে 13.5% K2O', মেগনেছিয়াম ছালফেট হিচাপে 5.5% MgO' আৰু কেলচিয়াম ছালফেট হিচাপে 16.5% CaO. ইয়াৰ ক্লৰাইডৰ পৰিমাণ অতি কম, সেয়েহে ইয়াক সংবেদনশীল শস্যৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰয়োগ কৰিব পাৰি আৰু জৈৱিক ব্যৱহাৰৰ বাবে উপযুক্ত।
ছালফাৰৰ দীৰ্ঘম্যাদী উপলব্ধতা
এক প্ৰাকৃতিক স্ফটিক হোৱাৰ বাবে, ইয়াৰ এক অতি অনন্য দ্ৰৱীভূত বৈশিষ্ট্য আছে, যি মাটিত প্ৰয়োগ কৰাৰ পিছত লাহে লাহে ইয়াৰ পুষ্টি মুকলি কৰে। পলিচুলফেটত পুষ্টিৰ বৰ্ধিত মুকলি ম্যাদ, বিশেষকৈ ছালফেট, ব্যৱহাৰিক কৃষি পৰিস্থিতিত যথেষ্ট সুবিধা প্ৰদান কৰে।
যদিও S-ৰ বেছিভাগ উৎসত ক্ষয়ৰ হাৰ বেছি, S-ক ক্ষয় ছালফেট হিচাপে হেৰুওৱাৰ আশংকাৰ বাবে তৎক্ষণাৎ মুকলি কৰা - পলিচুলফেটে S-ৰ দীৰ্ঘম্যাদী উপলব্ধতা প্ৰদান কৰে। পলিচুলফেটৰ পৰা S-ৰ এই ক্রমাগত মুকলিৰ গুণে শস্যই ছালফাৰৰ গ্ৰহণৰ সময়ৰ লগত মিল খায়। সেয়েহে, পলিচুলফেটৰ এবাৰ প্রয়োগে সমগ্ৰ শস্য চক্ৰত ক্ৰমান্বয়ে S যোগান ধৰে, যাৰ ফলত ক্ষয়ৰ জৰিয়তে ছালফেট হেৰুওৱাৰ আশংকা হ্ৰাস হয়।
দীঘলীয়া উপলব্ধতা গুণাগুণৰ সৈতে তিনিটা গৌণ পুষ্টিৰ (S, Mg আৰু Ca) উপস্থিতি হৈছে পলিচুলফেটৰ এক মুখ্য লাভালাভ। ইয়াৰ ক্ৰমান্বয়ে মুকলি কৰাৰ গুনাগুণে নিৰন্তৰ পুষ্টি প্ৰদান কৰিবলৈ সক্ষম কৰে আৰু ক্ষয়ৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে। পলিচুলফেটৰ এবাৰ প্ৰয়োগত তিনিটা গৌণ পুষ্টি (আৰু লগতে পটাছিয়াম) প্ৰদান কৰে আৰু শস্যৰ বিকাশ, উৎপাদন আৰু মানদণ্ডৰ ওপৰত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলায়।