নাচপতি খেতি কৰি কৃষকে ভাল লাভ লাভ কৰিব পাৰে। বিজ্ঞানলন্মতভাৱে এই খেতি এক একৰ ভূমিৰ পৰা প্ৰায় ৪০০ৰ পৰা ৭০০ কুইণ্টল নাচপতি উতপাদন কৰিব পাৰিব। ইতিমধ্যে উদ্যান শস্যৰ পৰা অসমৰ কৃষকসকলে ভাল লাভ অৰ্জন কৰিছে। সম্প্ৰতি আমাৰ দেশত আপেলৰ পিছত নাচপতিৰ চাহিদা বেছি। নাচপতি স্বাস্থ্যৰ বাবে অতি উপকাৰী। আৰু ইয়াৰ খেতি কৰি কৃষকসকলে লাভ অৰ্জন কৰিব পাৰে। অৱশ্যে নাচপতি পালনে ঠাণ্ডা জলবায়ুৰ অঞ্চলত কৃষকৰ উপাৰ্জন বেছি হয়। আপুনি জানেনে মাত্ৰ এজোপা গছৰ পৰা ১ৰ পৰা ২ কুইণ্টল নাচপতিৰ ফল পাব পাৰে। উচ্চ উচ্চতাৰ অঞ্চল নাচপতি খেতিৰ বাবে উপযোগী বুলি বিবেচিত হয়। কিন্তু ভাৰতত জম্মু-কাশ্মীৰ, হিমাচল প্ৰদেশ, উত্তৰাখণ্ড আৰু মধ্যপ্ৰদেশত নাচপতিৰ খেতি কৰা হয়। যদি দেখা যায় তেন্তে সমগ্ৰ বিশ্বতে ৩ হাজাৰতকৈও অধিক প্ৰজাতিৰ নাচপতি পোৱা যায়, য’ত ভাৰতত ২০ টাতকৈও অধিক প্ৰজাতিৰ নাচপতি পোৱা যায়।
উন্নত জাতৰ নাচপতি :
ভাৰতত ২০ টাতকৈও অধিক জাতৰ নাচপতিৰ খেতি কৰা হয়, য’ত থাম্ব পেয়াৰ, লেক্সটন ছুপাৰব, কছুই, শ্বিনছুই, আৰলি চাইনা আৰু চেন্সেকি আদি আদিম জাতৰ খেতি প্ৰধান। আনহাতে, পলমকৈ হোৱা নাচপতিৰ ভিতৰত কাশ্মীৰী নাচপতি, কনফাৰেন্স (পৰগাছা), আৰু ডায়েন ডুকমিছ আদি প্ৰধান। ইয়াৰ বাহিৰেও ভাৰতৰ নিম্ন অঞ্চল আৰু মধ্য অংশত নাচপতি গোলা, হোছুই, কীফাৰ (পৰগাছা), পন্ত পিৰ-১৮, পথাৰ নাখ, আৰু চীন নাচপতিৰ ভাল উৎপাদন পোৱা যায়।
নাচপতিৰ বাবে জলবায়ু :
১০-২৫ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ উষ্ণতা নাচপতি খেতিৰ বাবে উপযোগী। ইয়াৰ লগতে বাৰিষা কালত নাচপতিৰ খেতিও ফুলি উঠে। নাচপতি খেতিৰ বাবে ৫০-৭৫ মিলিমিটাৰ বৰষুণৰ প্ৰয়োজন। নাচপতি বীজ সিঁচাৰ বাবে ১০-১৮ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ উষ্ণতা থকাটো প্ৰয়োজনীয়।
নাচপতি খেতিৰ বাবে মাটি :
গভীৰ মাটি আৰু মধ্যমীয়া আকৃতিৰ বালিচহীয়া মাটি নাচপতি খেতিৰ বাবে উপযোগী বুলি ধৰা হয়। লগতে মাটিৰ পি এইচ স্তৰ ৭ৰ পৰা ৮.৫ৰ ভিতৰত হ’ব লাগে। কৃষকে নাচপতি খেতি কৰাৰ আগতে মাটিৰ পৰীক্ষা কৰাব লাগিব।
নাচপতি ৰোৱাৰ সময় :
জানুৱাৰী মাহৰ ভিতৰত নাচপতি বীজ সিঁচা সম্পূৰ্ণ কৰিব লাগে। ১ বছৰীয়া গছ ৰোপণৰ বাবে উপযোগী বুলি বিবেচিত হয়। মনত ৰাখিব যে ৰোপণৰ সময়ত গছৰ পৰা ৰোপণৰ মাজৰ দূৰত্ব ৮X৫ মিটাৰ হ’ব লাগে। লগতে পামত সঠিক পানী নিষ্কাশন ব্যৱস্থা থাকিব লাগে।
লগতে পঢ়ক-
Kitchen Garden : বিদ্যালয়ৰ চৌহদতে জৈৱিক শাকনিবাৰী পাতি দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছে টীয়কৰ এখন চৰকাৰী বিদ্যালয়ে
নাচপতিৰ বাবে খেতিৰ প্ৰস্তুতি :
উদ্ভিদৰ উন্নত বিকাশৰ বাবে ইয়াৰ ভেটি সঠিক হোৱাটো প্ৰয়োজনীয়। একেদৰে নাচপতি খেতিৰ বাবে প্ৰথমে পথাৰখন হাল বাই মাটি কোমল কৰিব লাগে। যাৰ বাবে খেতিয়কে পথাৰখন ২-৩ বাৰ দকৈ হাল বোৱা উচিত। এতিয়া পথাৰত পানী থৈ তাৰ পিছত ৰোটাভেটৰৰ সহায়ত পথাৰখন ২-৩ বাৰ হাল বাই পৰৱৰ্তী সময়ত মৈয়াই মাটি ঢিলা সমান কৰিব লাগে।
নাচপতি ৰোপণ পদ্ধতি :
নাচপতি গছ ৰোপণ কৰাৰ আগতে পথাৰত ১X১x১ মিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ গাঁত খান্দিব লাগে। তাৰ পাছত গাঁতবোৰ ভৰাই পচি যোৱা গৰুৰ গোবৰ মাটিত মিহলাই তাত ভৰাই দিব। তাৰ পিছত শেষত ১০ কেজি পচি যোৱা গৰুৰ গোবৰ গাঁতবোৰত মিহলাই লওক।
নাচপতি গছ জলসিঞ্চন :
বীজ সিঁচাৰ পিছত গছবোৰে নিয়মিতভাৱে পানী পোৱাটো প্ৰয়োজনীয়। একেদৰে নাচপতি গছৰ বাবে ৰোপণৰ পিছত শীতকালত ১৫ দিনৰ ব্যৱধানত আৰু গ্ৰীষ্মকালত ৫-৭ দিনৰ ভিতৰত নিয়মিতভাৱে জলসিঞ্চন কৰিব লাগে। ইয়াৰ বাহিৰেও নাচপতি গছত এবছৰত ৭৫ৰ পৰা ১০০ চে.মি. বৰষুণৰ প্ৰয়োজন হয়।
নাচপতিত কীট-পতংগ আৰু ইয়াৰ নিয়ন্ত্ৰণ :
মকৰা মাইট- এই মাইটে পাত খাই তাৰ ৰস চুহি খায় যাৰ বাবে পাতৰ ৰং হালধীয়া হয়। এই ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰতি লিটাৰ পানীত ১.৫ গ্ৰাম/ দ্ৰৱণীয় চালফাৰ বা ১ মিলিলিটাৰ/ প্ৰপাৰজিট বা ১ মিলিলিটাৰ ফেনাজাকুইন, বা ১.৫ মিলিলিটাৰ ডাইক’ফ’ল স্প্ৰে’ কৰিব লাগে।
হপাৰ:
এই ৰোগে পাতৰ পৰা ৰসও চুহি খায়। সংক্ৰমণ হ’লে ফুলবোৰ আঠাযুক্ত হৈ পৰে আৰু আক্ৰান্ত অংশত ক’লা ছাই দেখা দিয়ে। ইয়াৰ বাবে ১ কেজি কাৰ্বাৰিল বা ২০০ মি.লি. ২০০ লিটাৰ পানীত মিহলাই ডাইমেথ’ৱেট স্প্ৰে কৰিব লাগে।
এফিড আৰু থ্ৰিপছ-
পাতৰ ৰস চুহি পাতবোৰ হালধীয়া কৰি পেলায়। ইহঁতে মৌ সদৃশ পদাৰ্থ নিঃসৰণ কৰে আৰু আক্ৰান্ত অংশত ক’লা ছাইৰ সৃষ্টি হয়। ইয়াৰ বাবে ৬০ মিলি. ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ শেষ সপ্তাহত যেতিয়া শস্যত পাত ওলাবলৈ আৰম্ভ কৰে তেতিয়া ১৫০ লিটাৰ পানীত ৮০ গ্ৰামকৈ ইমিডাক্ল’প্ৰিড বা থাইমেথ’ক্সাম স্প্ৰে’ কৰিব লাগে। মাৰ্চ মাহত দ্বিতীয়টো স্প্ৰে’ সম্পূৰ্ণ গতিৰে কৰক আৰু তৃতীয়টো ফল গঠনৰ পৰ্যায়ত কৰক।
নাচপতিৰ খোলা:
পাতৰ তলৰ ফালে ক’লা ফুলৰ দাগ দেখা যায়। পিছলৈ ধূসৰ ৰংলৈ পৰিণত হয়। শেষত পাতবোৰ সৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু ইয়াৰ প্ৰভাৱ ফলৰ ওপৰতো দেখা যায়। ইয়াক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ আক্ৰান্ত ফল আৰু গছত প্ৰতি লিটাৰ পানীত ২ গ্ৰাম কেপ্তেইন স্প্ৰে ছটিয়াই আক্ৰান্ত পাত আৰু ফল আঁতৰাই পেলাব লাগে।
লগতে পঢ়ক-