ওটচ বা বিলাতী য’ধান এবিধ শীতকালীন শস্য যিয়ে অতি পুষ্টিকৰ খাদ্য প্ৰদান কৰে। এই শস্যবিধ পশুধনক কেঁচাই নতুবা শুকান ঘাঁহৰ ৰূপত ভোজন কৰাব পাৰি। এই শস্যৰ খেতি কৰিবলৈ মাটিডৰা বালিচঁহীয়া আৰু পানী নোৰোৱা বিধৰ হ’ব লাগে। এই খেতি আৰম্ভ কৰাৰ আগতে মাটিডৰা পাঁচ-ছয়বাৰ ভালকৈ চহ কৰি ল’ব লাগে।
কেতিয়া আৰু কেনেকৈ এই শস্যৰ খেতি কৰা হয়? (Best time to grow)
অক্টোবৰৰ পৰা ডিচেম্বৰ মাহৰ ভিতৰত গুটি সিঁচা হয়। সাধাৰণতে এবিঘা মাটিত ১৩-১৪ কিলো বীজৰ প্ৰয়োজন হয়। দুটি বীজ এক ফুট অন্তৰৰ ব্যৱধানত ৰোপণ কৰা হয়।
সাৰ (Fertilizer)
প্ৰতিবিঘা খেতিৰ মাটিত হাল বোৱাৰ সময়ত ছয় কুইণ্টল জৈৱিক সাৰ মিহলোৱা হয়। ইয়াৰ উপৰি প্ৰতিবিঘা খেতিৰ মাটিত বাৰ কিলোগ্ৰাম ইউৰিয়া, উন্নৈশ কিলোগ্ৰাম একক চুপাৰ ফচফেট আৰু চাৰি কিলোগ্ৰাম পটেছিয়াম ক্ল’ৰাইড (MOP) সাৰ প্ৰয়োগ কৰা হয়। নিয়ম অনুসৰি বীজ সিঁচাৰ আগতে ছয় কিলোগ্ৰাম ইউৰিয়া মাটিডৰাত প্ৰয়োগ কৰা হয়। এই সমস্ত কাৰ্য্যসম্পাদনৰ পাচত তিনি কিলোগ্ৰাম ইউৰিয়া শেষত প্ৰয়োগ কৰিলে ষাঠি-সত্তৰ দিনৰ পাচত যেতিয়া প্ৰথমবাৰৰ বাবে পশুখাদ্য কাটি আনিব পৰা হয় তেতিয়া ই অধিক লাভজনক হয়।
অপতৃণ দূৰীকৰণ আৰু জলসিঞ্চন ( caring and irrigation)
বীজ সিঁচাৰ এমাহ পাচত অপতৃণ আঁতৰোৱাৰ পৰামৰ্শ দিয়া হয়। শুষ্কতাৰ সময়ত বা শুকান বতৰৰ সময়চোৱাত পোন্ধৰ-বিশ দিনৰ অন্তৰে অন্তৰে জলসিঞ্চনৰ পৰামৰ্শ আগবঢ়োৱা হয়।
ফচল
সঠিক সময়ত বীজ সিঁচা হ’লে ষাঠি-সত্তৰ দিনৰ পাচত পশুখাদ্যৰ ফচল লাভ কৰিব পৰা হয়। পিছৰবাৰ খেতি কৰিলে ফুল ফুলিবলৈ ধৰাৰ সময়তে ইয়াক কটা হয়। এবিঘা মাটিত সাধাৰণতে ত্ৰিশ-চল্লিশ কুইণ্টল পশুখাদ্য উৎপাদন কৰিব পাৰি।
পুষ্টিকাৰক উপাদান (vitamin)
প্ৰ’টিন: ৭ ৰ পৰা ৯ শতাংশ
কেলচিয়াম: ০.৩৫ শতাংশ
ফচফৰাচ: ০.১৫ শতাংশ পটাছিয়াম: ২.৪৩ শতাংশ
এক বিঘা মাটিত যদি আঠ কিলোগ্ৰাম নাইট্ৰ’জেন সাৰ প্ৰয়োগ কৰা হয় তেতিয়া ইয়াৰ প্ৰ’টিন মূল্য ১১ শতাংশলৈ বৃদ্ধি পায় আৰু গাখীৰ উৎপাদনো বৃদ্ধি হয়।