অসমৰ মাটি আৰু জলবায়ু জলকীয়া খেতিৰ বাবে উপযোগী । আমৰে দেশত গোটেই বছৰটোত জলকীয়াৰ খেতি হৈ থাকে। সুনিষ্কাষিত পলসুৱা মাটি জলকীয়া খেতিৰ বাবে উপযোগী। সুনিষ্কাষিত আলতীয়া মাটিতো জলকীয়াৰ খেতি কৰা হয়।
জাত নিৰ্বাচন
ঠাই বিশেষ অসমত বিভিন্ন থলুৱা জাতৰ জলকীয়াৰ খেতি কৰা হয়। ইয়াৰ উপৰিও কিছুমান বীজ উৎপাদনকাৰী প্রতিষ্ঠানে উন্নত হাইব্রিড জাত প্রচলিত কৰি আছে। থলুৱা জাত যেনে চুৰীয়মুখী, সৃর্য্যমূখী, কৃষ্ণ, বালিজুৰি, পুচাজুৱালা ইত্যাদি।
বীজৰ হাৰ (প্রতি ৩৩ শতাংশ মাটিত)
প্রতি বিঘাত চতিয়াই ৰোপন কৰিবলৈ হ’লে ৩৩ শতাংশ মাটিত ৫০০ গ্ৰাম বীজৰ প্ৰয়োজন হয়৷ পুলি তৈয়াৰ কৰি ৰোপন কৰিলে প্রতি বিঘাত বা ৩৩ শতাংশ মাটিত ২০০ গ্ৰাম বীজ লাগে।
বীজ শোধন আৰু ৰোপন
৩ মিটাৰ দীঘল আৰু ১ মিটাৰ বহুল বীজতলী তৈয়াৰ কৰিব লাগে। বীজতলী শাধন কৰিবলৈ ৩-৪ ইঞ্চি ডাঠকৈ খেৰ পাতি দি পূৰি পেলাব লাগে৷ আনহাতে ১ লিটাৰ্ পানীত ১ গ্ৰাম কার্বেডাজিম জাতীয় ভেকুৰ নাশক ঔষধ দি ৩০-৪ ০ মিনিট বীজ খিনি পানীত ডুবাই ৰাখিব লাগে।
শোধন কৰা বীজ শাৰী বা চতিয়াই যিমান পাৰি পাতলকৈ চতিয়াই দিব লাগে। এটা বেডৰ্ কাৰণে ২০ গ্রাম বীজ হ’লে যথেষ্ট। বীজ বা বীজতলী শোধন কৰিলে শস্যত বীজ আৰু মাটিয়ে বহন কৰা ৰোগৰ্ পৰা হাত সাৰিব পাৰি। বীজতলীত কোনো ৰাসায়নিক সাৰ্ ব্যৱহাৰ্ কৰিব নালাগেI যদি পুলিৰ বৃদ্ধি কম হয় অথবা পুলিৰ্ ৰং হালধীয়া হয় তেতিয়া প্রতিটো বেডৰ বাবেই ৫০ গ্রাম ইউৰিয়া আৰু ৫০ গ্রাম জিপছাম চতিয়াই পাতলকৈ পানী দিব লাগে।
পুলি ৰোপন
পুলিৰ বয়স ৩০-৪০ দিন হ'লে মূল মাটিত লগোৱাৰ উপযোগী হয়৷ মূল পথাৰত পুলি লগোৱাৰ ১-২ দিন আগতে বীজতলীখন তিয়াই ৰাখিব লাগে, তেতিয়া হ'লে শিপা চিঙি অহাৰ্ সম্ভাৱনা কম থাকেI মূল পথাৰত পুলি লগোৱাৰ আগতে পুলিৰ্ শিপাসমূহ অলপ কাটি দিলে জলকীয়া গছ মাটিত লাগি ধৰাত সহজ হয়।
ৰোপনৰ দূৰত্ব
পূলিৰ পৰা পূলিলৈ ৪৫ ছে,মি (১৮ইঞ্চি) আৰু শাৰীৰ্ পৰা শাৰীলৈ 8৫ ছে:মি (১৮ইঞ্চি) হ'ব লাগে।
সাৰ প্রয়োগ (প্রতি বিঘাত ৩৩ শতাংশ মাটিত)
জলকীয়া ছিদ্রকাৰী পোক আৰু দমন ব্যৱস্থা পূলি ৰোপন ক্ষেত্রত গোবৰ সাৰ ১টন, ইউৰিয়া ৩০ কেজি, চুপাৰ্ ফছফেট ৫০ কেজি আৰু পটাছ ৩০ কেজি প্রতি বিঘাত মাটিত প্রয়োগ কৰিব লাগে। আধা পৰিমাণ ইউৰিয়া আৰু সম্পূর্ণ গোবৰ সাৰ চুপাৰ ফছফেট, পটাছ একেলগে মাটিত চহোৱা সময়ত প্রয়োগ কৰিব লাগেI বাকী থকা ইউৰিয়া পূলি লগোৱা ৩০-৩৫ দিন পিছত ছটিয়াব লাগে।
ক্ষতিৰ ধৰণ
এই পোকৰ পলুৱে কোমল আৰু বাহি অহা ফলৰ্ মাজত ফুটা কৰি ভিতৰত সোমাই ভিতৰৰ অংশ খাই দিয়ে। এই পোকে একাধিক ফলক আক্রমণ কৰিব পাৰে। ক্ষতিগ্রস্ত ফলৰ ভিতৰত পোকৰ অবশিষ্ট আৰু পচা দেখা যায়।
দমন ব্যৱস্থা
পৰিস্কাৰ্ পৰিচন্নকৈ জলকীয়াৰ্ খেতি কৰিব লাগেI আক্রান্ত ফল গছৰ পাত তুলি মাটিত পুতি থব লাগে। খেতি পথাৰত পুলি ৰোৱা ৩ সপ্তাহ পাৰ পৰাই সেক্স ফেৰোমন ব্যবহাৰ কৰিলে ভাল ফল পোৱা যায়। ৫০ গ্রাম আধাফটা নিমৰ্ গুটি প্রতি ১ লিটাৰ্ পানীত ১-২ ঘণ্টা তিয়াই ৰাখি প্রতি ১o দিনৰ্ অন্তৰে অন্তৰে আক্রান্ত গছত তিনিবাৰ স্প্ৰে কৰিলে এই পোকৰ আক্রমণ কম হোৱা দেখা যায়৷ পোকৰ আক্রমণৰ মাত্রা বেছি হ’লে কূইনালফস ২৫ ইঞ্চি (কৰলাস্ক, ফিনালাষ্ক ইত্যাদি)অথবা ডায়জিনল প্রতি লিটাৰ পানীত ২ মিলিলিটাৰ্ হাৰে মিহলাই স্প্ৰে কৰিব লাগে।
জলকীয়াৰ্ এনথ্ৰাকনোজ ৰোগ আৰু তাৰ দমন ব্যৱস্থা
ক্ষতিৰ ধৰণ
এই ৰোগত আক্রান্ত হ’লে গছৰ ডাল লাহে লাহে শুকাই মৰি যায় পাত আৰু ফুল সৰি যায় আৰু শুকুৱা ডাল বো্ৰৰ ওপৰত অসংখ্য কলা বিন্দুৰ দৰে দাগ দেখা যায়I গছৰ ফলও এই ৰোগত আক্রান্ত হয়৷ আক্রান্ত অংশ ঘূ্ৰণীয়া অথবা দীঘলীয়া পানীত তিতি থকা যেন লাগেI লাহে লাহে দাগবোৰ্ খেৰৰ্ দৰেই ৰং হৈ মাজত কলা দাগ দেখা যায়I আক্রান্ত ফল মৰি যায়I
দমন ব্যৱস্থা
সুস্থ নিৰোগী গছৰ্ পৰা বীজ সংগ্রহ কৰিব লাগে। ৰোগ হোৱাৰ্ আগতে বীজ শোধন কৰিব লাগেI আক্ৰান্ত গছত বেভিষ্টিন ১ গ্ৰাম/ ১ লিটাৰ পানীত মিহলাই ১০ দিনৰ্ মুৰে মুৰে স্প্ৰে কৰিব লাগেI
উৎস: কৃষি বিভাগ (সংগৃহীত)
লগতে পঢ়ক-নহৰু খেতিৰ লাভালাভ! অধিক উৎপাদনৰ বাবে নিৰ্বাচন কৰক উন্নত মানৰ জাত