বন্ধাকবি হৈছে ৰবি ঋতুৰ এক পুষ্টিকৰ পাচলি যাৰ বৈজ্ঞানিক নাম Brassica oleracea var capitata । দেশৰ প্ৰায় সকলো ঠাইতে কম বেছি পৰিমানে বন্ধাকবিৰ খেতি কৰা হয় । বন্ধাকবি হৈছে আটাইতকৈ পুষ্টিকৰ পাতসদৃশ পাচলি । বন্ধাকবিত প্ৰচুৰ পৰিমাণে ভিটামিন ‘A’ উপলব্ধ যিটো ডাইবেটিছ ৰোগীৰ বাবে অতিকৈ উপকাৰী ।
মাটি (Soil):
বন্ধাকবিৰ খেতি মুখ্যতঃ জৈৱিক পদাৰ্থৰে সমৃদ্ধ গধুৰ মাটিৰ বালিৰ ওপৰত কৰা হয় । প্ৰাৰম্ভিক শস্যবোৰে পাতল মাটি পছন্দ কৰে আনহাতে আৰ্দ্ৰতা ধৰি ৰখাৰ বাবে পলমকৈ গধুৰ মাটিত শস্য ভালদৰে বিকশিত হয় । গধুৰ মাটিত, উদ্ভিদবোৰ অধিক লাহে লাহে বৃদ্ধি হয় আৰু উন্নত মানদণ্ড ধৰি ৰখাত সহায়ক হয় । শীতকাল বন্ধাকবি উৎপাদনৰ বাবে উৎকৃষ্ট ।
গছপুলি উৎপাদন পদ্ধতি:
বন্ধাকবিৰ পুলিবোৰ বীজৰ তলত উৎপাদন কৰা হয় । বীজৰ মজিয়াৰ আকাৰ ১ মিটাৰ দীঘল হ'ব লাগে । বীজবোৰ সমান পৰিমাণৰ বালি, মাটি আৰু জৈৱিক পদাৰ্থ মিহলি কৰি তৈয়াৰ কৰিব লাগে । বীজৰ ৰোপণ কৰাৰ ৭-৮ দিন আগতে প্ৰতিটো বীজৰ মজিয়াৰ তলত ১০০ গ্ৰাম ইউৰিয়া ১৫০ গ্ৰাম টি.এছ.পি. আৰু ১০০ গ্ৰাম এম.ও.পি. সাৰ ভালদৰে মিহলি কৰিব লাগে । পুলিটো সঠিকভাৱে বৃদ্ধি নহলে পিছত প্ৰতিটো বীজৰ তলত প্ৰায় ১০০ গ্ৰাম ইউৰিয়া সাৰ ছটিয়াব লাগে।
ভূমি প্ৰস্তুতঃ
উৎকৃষ্টমানৰ বন্ধাকবি খেতিৰ বাবে ৪-৫ বাৰ চহাই লৈ ভালদৰে ভূমিডৰা ভূৰভূৰীয়া কৰি ল’ব লাগে ।
গছপুলি ৰোপণঃ
বীজ ৰোপনৰ ৩০-৩৫ দিনৰ পিছত ৫/৬ টা পাত বিশিষ্ট ১০-১৫ চেণ্টিমিটাৰ দীঘল পুলিবোৰ চহ কৰা ভূমিত ৰূৱ লাগে । ৰোপনৰ বাবে এটা শৰীৰ পৰা আন এটা শাৰীৰ দূৰত্ব ৬০ চেণ্টিমিটাৰ অথবা প্ৰতি শাৰীত এটা পুলিৰ পৰা আন এটা পুলিৰ দুৰত্ব ৪৫ চেণ্টিমিটাৰ হ’ব লাগে ।
সাৰ প্ৰয়োগঃ
বন্ধাকবি খেতিৰ বাবে বিঘাই প্ৰতি গোবৰ ১২৫ কেজি, ইউৰিয়া ১ কেজি, টি এস পি ৮০০ গ্ৰাম, এম ও পি ৬৫০ গ্ৰাম ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে । গোবৰ আৰু টি এস পি ভূমি প্ৰস্তুত কৰাৰ সময়তে প্ৰয়োগ কৰিব লাগে । ইউৰিয়া আৰু এম ও পি দুটা ভাগত এবাৰ ৰোপণৰ ২০-২৫ দিন পিছত আৰু এবাৰ ৩০-৪০ ৰ পিছত প্ৰয়োগ কৰিব লাগে ।
ফচল সংগ্ৰহঃ
পুলি ৰোপনৰ ৯০-১০০ দিন পিছত বন্ধাকবি সংগ্ৰহ কৰা হয় । প্ৰতিতো বন্ধাকবি গড়ে ২-২.৫ কেজি হয় । এজন কৃষকে বিঘাত ১৫০-১৬০ কেজি আৰু প্ৰতি একৰত ২০-২৫ টন বন্ধাকবি সংগ্ৰহ কৰিব পাৰে ।