কৃষকৰ উপাৰ্জন বৃদ্ধি কৰিবৰ বাবে শস্য উৎপাদন প্ৰণালীত ছালফাৰ(S),মেগনেছিয়াম(Mg) আৰু কেলচিয়াম(Ca)ৰ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ । বহনক্ষম কৃষি পদ্ধতিৰ ক্ষেত্ৰতো এই পুষ্টিয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে ।
ছালফাৰ, মেগনেছিয়াম আৰু কেলচিয়ামৰ লাভালাভ
ছালফাৰৰ ভূমিকা
ছালফাৰ(S) প্ৰাথমিকভাৱে উদ্ভিদৰ দ্বাৰা ছালফেট ৰূপত(SO4-2) শোষণ কৰা হয় । ই প্ৰতিটো জীৱিত কোষৰ অংশ আৰু কিছুমান এমিনো এচিড (চিষ্টেইন আৰু মেথিওনিন) আৰু প্ৰ'টিনৰ সংশ্লেষণৰ বাবে প্ৰয়োজন । সালোক সংশ্লেষণ আৰু শস্যৰ শীতকালৰ কঠিনতাৰ ক্ষেত্ৰতো ছালফাৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ । মাহজাতীয় উদ্ভিদবোৰক দক্ষ নাইট্ৰজেন স্থিৰকৰণৰ বাবে Sৰ প্ৰয়োজন । যেতিয়া S-ৰ অভাৱ হয়, উদ্ভিদত নাইট্ৰেট-নাইট্ৰজেন জমা হ'ব পাৰে আৰু কিছুমান শস্য যেনে-Rape বীজ আদিত বীজ গঠন প্ৰতিহত কৰিব পাৰে ।
শস্য যেনে-মাকৈ, আলু, কপাহ, কুঁহিয়াৰ, সূৰ্যমুখী ফুল, কেনোলা (Rape বীজ), ব্ৰাচিকাচ (বন্ধাকবি, ব্ৰকলি, ফুলকবি) আৰু আন বহুতো পাচলিৰ বাবে বৃহৎ পৰিমাণৰ ছালফাৰৰ লগতে নাইট্ৰজেন পুষ্টিৰ সৈতে সন্তুলন ৰখাৰ প্ৰয়োজন হয় । যি সৰ্বাধিক শস্য উৎপাদন আৰু উন্নত মানদণ্ডৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ ।
মন কৰিবলগীয়া যে, ছালফেট এনিয়নবোৰ দ্ৰৱণীয় আৰু ক্ষয় হৈ মাটিৰ পৰা সহজে হেৰাই যায়, যাৰ বাবে বৰ্ধনৰ সময়ত Sৰ উপলব্ধতা হ্ৰাস পায় । কিয়নো ইয়াৰ ফলত ভূ-পৃষ্ঠৰ পৰা Sৰ নিষ্কাশন বা দ্ৰৱীভূত হয় আৰু শস্যই সঠিকভাৱে লাভ কৰিব নোৱাৰে।
মেগনেছিয়ামৰ ভূমিকা
মেগনেছিয়াম(Mg) হৈছে ক্লোৰোফিল অণুৰ এক অত্যাৱশ্যকীয় উপাদান, প্ৰতিটো অণুত 6.7% মি.গ্ৰা থাকে । মেগনেছিয়ামে উদ্ভিদত ফছফৰাছৰ বাহক হিচাপেও কাম কৰে । কোষ বিভাজন আৰু প্ৰ'টিন গঠনৰ বাবে ই প্ৰয়োজনীয় । Mg অবিহনে উদ্ভিদে ফছফৰাছ গ্ৰহণ কৰিব নোৱাৰে আৰু ইয়াৰ বিপৰীতে ফছফৰাছ অবিহনেও Mg গ্ৰহণ হ'ব নোৱাৰে । সেয়েহে সালোক সংশ্লেষণ, ফছফেট বিপাক, উদ্ভিদৰ শ্বসন আৰু কেইবাটাও এনজাইম প্ৰণালী সক্ৰিয় কৰাৰ বাবে Mg অত্যাৱশ্যকীয় ।
ইয়াক সকলো শস্য চপোৱাৰ সময়ত গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিমাণে আঁতৰ কৰা হয় আৰু Mg প্ৰয়োগে পুষ্টিৰ এক উপযোগী মাত্রা প্ৰদান কৰে যি গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰেন ৷ অত্যাধিক পানী থকা মাটিত দ্ৰৱনৰ সম্ভাৱনাৰ বাবে এচিড আৰু ক্ৰান্তীয় মাটিত Mg ৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা ।
কেলচিয়ামৰ ভূমিকা
কেলচিয়াম (Ca)উদ্ভিদৰ কোষৰ সঠিক বিভাজন আৰু কোষৰ বেৰ শক্তিশালী কৰাৰ বাবে দায়বদ্ধ । কেলচিয়ামে শিপাৰ দ্বাৰা অন্যান্য পুষ্টিশোষণ আৰু উদ্ভিদৰ ভিতৰত সেইবোৰৰ স্থানান্তৰ উন্নত কৰে । ই কেইবাটাও উদ্ভিদ বৃদ্ধি-নিয়ন্ত্ৰণকাৰী এনজাইম প্ৰণালী সক্ৰিয় কৰে । নাইট্ৰেট-নাইট্ৰজেনক প্ৰ'টিন গঠনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ৰূপলৈ ৰূপান্তৰ কৰাত সহায় কৰে আৰু উন্নত ৰোগ প্ৰতিৰোধত অৰিহণা যোগায় ।
কেলচিয়ামৰ অভাৱৰ ফলত কেচকেডৰ দৰে সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে যিবোৰ প্ৰায়ে নিৰ্ণয় কৰা কঠিন হয় । কেলচিয়ামৰ অভাৱৰ আটাইতকৈ গুৰুতৰ প্ৰভাৱ শিপাবোৰত পৰে । কেলচিয়ামে শিপা বিকাশত সহায় কৰে, পৰ্যাপ্ত Ca অবিহনে, শিপাবোৰ প্রতিবন্ধী কাৰ্যকলাপৰ বাবে ৰুদ্ধ হৈ পৰে । কেলচিয়ামৰ অভাৱৰ বাবে উদ্ভিদৰ শিপাৰ ৰোগও বৃদ্ধি হয় ।
ক্ৰান্তীয়, এচিডিক মাটিত Ca-ৰ অভাৱ পোৱা যায় আৰু Ca যোগানৰ ফলত এলুমিনিয়ামৰ বিষাক্ততাৰ লক্ষণবোৰ হ্ৰাস কৰিব পাৰে যিবোৰ সাধাৰণতে সেই অঞ্চলবোৰত সচৰাচৰ হয় ।
পলিছালফেট, ছালফাৰ, মেগনেছিয়াম, কেলচিয়াম আৰু পটাছিয়ামৰ বাবে আটাইতকৈ উত্তম সাৰ
পলিচুলফেট হৈছে এক নতুন বহু-পুষ্টিসাৰ, ই প্ৰাকৃতিক অৱস্থাত উপলব্ধ আৰু UK-ত ইয়াৰ খনন কৰা হয় । ইয়াত চাৰিটা পুষ্টিগুণ আছে । উদ্ভিদ গ্ৰহণ প্রক্রিয়াৰ বাবে ইয়াৰ সকলো পুষ্টি সহজে উপলব্ধ ।
ছালফেট হিচাপে ১৮.৫% S,পটাছিয়ামৰ ছালফেট হিচাপে ১৩.৫% K2O,মেগনেছিয়াম ছালফেট হিচাপে ৫.৫% MgO' আৰু কেলচিয়াম ছালফেট হিচাপে ১৬.৫% CaO.ইয়াৰ ক্লৰাইডৰ পৰিমাণ অতি কম, সেয়েহে ইয়াক সংবেদনশীল শস্যৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰয়োগ কৰিব পাৰি আৰু জৈৱিক ব্যৱহাৰৰ বাবে উপযুক্ত ।
ছালফাৰৰ দীৰ্ঘম্যাদী উপলব্ধতা
এক প্ৰাকৃতিক স্ফটিক হোৱাৰ বাবে, ইয়াৰ এক অতি অনন্য দ্ৰৱীভূত বৈশিষ্ট্য আছে, যি মাটিত প্ৰয়োগ কৰাৰ পিছত লাহে লাহে ইয়াৰ পুষ্টি মুকলি কৰে । পলিচুলফেটত পুষ্টিৰ বৰ্ধিত মুকলি ম্যাদ, বিশেষকৈ ছালফেট, ব্যৱহাৰিক কৃষি পৰিস্থিতিত যথেষ্ট সুবিধা প্ৰদান কৰে ।
যদিও S-ৰ বেছিভাগ উৎসত ক্ষয়ৰ হাৰ বেছি, S-ক ক্ষয় ছালফেট হিচাপে হেৰুওৱাৰ আশংকাৰ বাবে তৎক্ষণাৎ মুকলি কৰা - পলিচুলফেটে S-ৰ দীৰ্ঘম্যাদী উপলব্ধতা প্ৰদান কৰে । পলিচুলফেটৰ পৰা S-ৰ এই ক্রমাগত মুকলিৰ গুণে শস্যই ছালফাৰৰ গ্ৰহণৰ সময়ৰ লগত মিল খায় । সেয়েহে, পলিচুলফেটৰ এবাৰ প্রয়োগে সমগ্ৰ শস্য চক্ৰত ক্ৰমান্বয়ে S যোগান ধৰে, যাৰ ফলত ক্ষয়ৰ জৰিয়তে ছালফেট হেৰুওৱাৰ আশংকা হ্ৰাস হয় ।
দীঘলীয়া উপলব্ধতা গুণাগুণৰ সৈতে তিনিটা গৌণ পুষ্টিৰ (S,Mg আৰু Ca)উপস্থিতি হৈছে পলিচুলফেটৰ এক মুখ্য লাভালাভ । ইয়াৰ ক্ৰমান্বয়ে মুকলি কৰাৰ গুনাগুণে নিৰন্তৰ পুষ্টি প্ৰদান কৰিবলৈ সক্ষম কৰে আৰু ক্ষয়ৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে ।
পলিচুলফেটৰ এবাৰ প্ৰয়োগত তিনিটা গৌণ পুষ্টি (আৰু লগতে পটাছিয়াম) প্ৰদান কৰে আৰু শস্যৰ বিকাশ, উৎপাদন আৰু মানদণ্ডৰ ওপৰত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলায়।
লগতে পঢ়কঃ আমেৰিকাৰ নিষেধাজ্ঞা ! আন্তৰ্জাতিক বজাৰত বৃদ্ধি ৰাসায়নিক সাৰৰ মূল্য