কেন্দ্ৰীয় বিত্ত মন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণে ২০২৩-২৪ চনৰ বাৰ্ষিক বাজেটৰ ভাষণত বিশেষকৈ কৃষি আৰু কৃষকসকলৰ বাবে কেইবাটাও আঁচনিৰ কথা উল্লেখ কৰে। আঁচনিসমূহৰ ভিতৰত এটা আছিল 'শ্ৰী অন্ন' যোজনা। এই আঁচনিখনৰ প্ৰতি সকলোৱে বিশেষভাৱে মনোযোগ দিয়া দেখা গৈছিল। কোৱা হৈছিল যে দেশত মোটা শস্য উৎপাদনৰ বাবে শ্ৰী অন্ন যোজনা আৰম্ভ কৰা হ'ব। তেওঁ বাজৰাৰ বাবে 'শ্ৰী অন্ন' শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰিছিল, যাৰ অৰ্থ হৈছে মোটা শস্য। অৰ্থাৎ এই আঁচনিৰ অধীনত চৰকাৰে মোটা শস্যৰ উৎপাদন বৃদ্ধি কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলাব। ইয়াৰ বাবে, ইণ্ডিয়ান মিলেটছ ইনষ্টিটিউট গঠন কৰা হ'ব। শ্ৰী অন্ন যোজনাৰ অধীনত কৃষকসকলক মোটা শস্য উৎপাদন কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা হ'ব।
'শ্ৰী অন্ন ' কি?
ইয়াত, মোটা শস্য অৰ্থাৎ বাজৰাবোৰক শ্ৰী অন্ন বুলি কোৱা হৈছে। এনে শস্যত ভিটামিন, খনিজ পদাৰ্থ, আঁহ আৰু অন্যান্য পুষ্টি থাকে। বিত্ত মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে কয় যে ভাৰত হৈছে বিশ্বৰ দ্বিতীয় সৰ্ববৃহৎ বাজৰা ৰপ্তানিকৰ্তা। ভাৰতত, জোৱাৰ, ৰাগী, বাজৰা, কুট্টু, ৰামদানা, কাংনি, কুটকী, কোডো, ছিনা আৰু চামাৰ দৰে বহুতো শ্ৰী অন্ন উৎপাদন কৰা হয়। এই সকলোবোৰ মোটা শস্য স্বাস্থ্যৰ বাবে অতি উপকাৰী। চৰকাৰে ভাৰতক শ্ৰী অন্নৰ এক গোলকীয় কেন্দ্ৰ হিচাপে গঢ়ি তুলিবলৈ প্ৰস্তুতি চলাই আছে। হায়দৰাবাদৰ ইণ্ডিয়ান ইনষ্টিটিউট অব মিলেট ৰিচাৰ্ছে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত বাজৰা সম্পৰ্কীয় গৱেষণা প্ৰযুক্তি আৰু ইয়াৰ উন্নত উৎপাদন পদ্ধতিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি আহিছে। সেয়েহে, এই প্ৰতিষ্ঠানটোৱে এই ক্ষেত্ৰত এক বৃহৎ অৱদান আগবঢ়াইছে।
বাজৰা শস্যৰ বিশেষত্ব কি?
বাজৰা বা শ্ৰী অন্ন শস্যৰ বাবে কম পানীৰ প্ৰয়োজন। উদাহৰণস্বৰূপে, য'ত কুঁহিয়াৰ উদ্ভিদ এজোপাক ২১০০ মিলিমিটাৰ পানীৰ প্ৰয়োজন হয়, সেই সময়ত এজোপা বাজৰা উদ্ভিদক গোটেই জীৱনকালত মাত্ৰ ৩৫০ মিলিমিটাৰ পানীৰ প্ৰয়োজন হয়। যদিও পানীৰ অভাৱত বাকী শস্যবোৰ ধ্বংস হয়, মোটা শস্যৰ শস্য ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'লেও, ইয়াক পশুখাদ্যৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
ভাৰতত বজাৰ উৎপাদনৰ ৪১%
বিশ্বব্যাপী বাজৰা উৎপাদনৰ আনুমানিক ৪১ শতাংশ ভাৰতত হয়। খাদ্য আৰু কৃষি সংস্থাৰ (FAO) মতে, কেৱল ভাৰতে ২০২০ চনত ৩০.৪৬৪ নিযুত মেট্ৰিক টন বিশ্বব্যাপী বাজৰা উৎপাদনৰ ১২.৪৯ নিযুত মেট্ৰিক টন আছিল। যোৱা বছৰো ভাৰতে বাজৰা উৎপাদনত ২৭ শতাংশ বৃদ্ধি পঞ্জীয়ন কৰিছে। ৰাজস্থান, মহাৰাষ্ট্ৰ, কৰ্ণাটক, গুজৰাট আৰু মধ্য প্ৰদেশ হৈছে ভাৰতৰ মুখ্য বাজৰা উৎপাদক ৰাজ্য। সমীক্ষা অনুসৰি, ২০২৫ চনলৈ, বাজৰা উৎপাদনৰ বজাৰ মূল্য ৯ বিলিয়ন ডলাৰৰ পৰা ১২ বিলিয়ন ডলাৰলৈ বৃদ্ধি হ'ব।
লগতে পঢ়কঃ GOBAR-DHAN SCHEME গোবৰ্ধন আঁচনিৰ অধীনত চৰকাৰে দিব ৫০ লাখ টকাৰ সাহায্য