বৈজ্ঞানিক পদ্ধতিৰে মিশ্ৰিত মীন পালন-

বৈজ্ঞানিক পদ্ধতিৰে বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ মাছ একেটা পুখুৰীতে প্ৰতিপালন কৰাকে মিশ্ৰিত মীন পালন বোলা হয় ৷ মিশ্ৰিত মীন পালনৰ দ্বাৰা মীন পালক সকলে একেখিনি পানীকালিৰ পৰা বৰ্দ্ধিত হাৰত মাছ উৎপাদন কৰি অধিক লাভৱান হব পাৰে ৷ এই পদ্ধতিত বিভিন্ন মাছৰ খাদ্যাভাস অনুসৰি আৰু বিচৰণ ক্ষেত্ৰ অনুযায়ী, উৎকৃষ্ট অনুপাতত সংমিশ্ৰণ কৰি পুখুৰীৰ পানীৰ প্ৰতিটো স্তৰ আৰু প্ৰাকৃতিক ভাবে মজুত থকা খাদ্যৰ উপযুক্ত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি ৷ ইয়াৰোউপৰি, স্তৰ অনুযায়ী মাছৰ বিভাজন হোৱা বাবে মাছৰ মাজত দ্ৰবীভূত অক্সিজেন, খাদ্য আৰু বিচৰণ ক্ষেত্ৰৰ বাবে প্ৰতিযোগীতা কমি সমানে বঢ়াৰ সুযোগ পায়, ফলত মাছ মুঠ উৎপাদন বৃদ্ধি হয় ৷

পুখুৰীৰ প্ৰস্তুতি

• সাধাৰণতে ব্যৱহৃত পুখুৰীয়ে মিশ্ৰিত মীন পালনৰ বাবে উপযোগী ৷

• পুখুৰীৰ গভীৰতা ২-৩ মিটাৰ ৷

• খৰালি কালত নিম্নতম গভীৰতা ২ মিটাৰ ৷

• পুখুৰীৰ পানী ওলোৱা- সোমোৱা ব্যৱস্থা থাকিব লাগে ৷

• দৰকাৰ হ’লে বাহিৰৰ পৰা পানী দিব পৰা ব্যৱস্থা থাকিব লাগে ৷

• পানী ওলোৱা – সোমোৱা পথত ঘন তাঁৰৰ জালি দিব লাগে যাতে বাহিৰৰ পৰা মাছ ভক্ষক আহিব নোৱাৰে ৷

• পুখুৰীৰ পাৰ সদায় পৰিষ্কাৰ কৰি ৰাখিব লাগে ৷

• পাৰত ওখ ডাঙৰ গছ থাকিব নালাগে ৷

• গোটেই পুখুৰীত পোনপতীয়াকৈ ৰ’দ পৰা হব লাগে ৷

• পুখুৰীৰ পৰা মাছ ভক্ষক যেনে: কাৱৈ, গৰৈ, ছেং, শাল, শ’ল, বৰালী, ৰিঠা, আৰি, মাগুৰ, শিঙি, কান্দুলি, চিতল, কেকোঁৰা, সাপ, বেং, ভেকুলী, কীট আদি থাকিলে পানী সিঁচি তলি শুকুৱাই বা বাৰে বাৰে জাল মাৰি সম্পূৰ্ণৰূপে আতৰাই পেলাব লাগে ৷

• পুখুৰীত জাবৰ-জোথৰ, গছ-গছনিৰ ডাল আদি পেলোৱা, গৰু বা মানুহে গা-ধোৱা, কাপোৰ- বাচন ধোৱা সম্পূৰ্ণৰূপে বন্ধ কৰিব লাগে ৷

চূণ প্ৰয়োগ

মাটি ও পানীৰ ক্ষৰকতা, বিজাণুমুক্ত পৰিবেশ আৰু আৰ্বজনাৰ খৰতকীয়া পচন কাৰ্য্যৰ বাবে নিয়মিত চূন প্ৰয়োগ কৰা অত্যন্ত আৱশ্যকীয় ৷ সাধাৰণতে পানী ফ^ৎ৬.৫-৮.৫ ৰ ভিতৰত থাকিব লাগে ৷

সাধাৰণতে পুখুৰীৰ চূণৰ পৰিমাণ:

৪০০ কেজি প্ৰতি হেক্টৰত

সাৰ প্ৰয়োগ :

মাছৰ প্ৰজাতিৰ অনুপাত

ভকুঁৱা + ৰৌ + মিৰিকা = ৪ + ৩ + ৩

ভকুঁৱা + ৰৌ + মিৰিকা + ক’ম’ন কাৰ্প  = ৩ + ৩ + ২ + ২ (গভীৰ পানীত)

= ৩.৫ + ১.৫ + ২.৫ + ২.৫ (বাম পানীত)

ভকুঁৱা + চিলভাৰ কাৰ্প + ৰৌ + মিৰিকা + ক’ম’ন কাপ + গ্ৰাছ কাৰ্প

= ১.৫. + ২.৫ + ১.৫ + ২ + ১.৫ + ১ (গভীৰ পানীত)

= ১.৫ + ২ + ২ + ১.৫ + ২ + ১ (বাম পানীত)

পোনা মেলাৰ হাৰ     : ৫০০০-৬০০০ ফিংগাৰ লিং (১০-১৫ ছে:মি:) প্ৰতি হেক্টৰত ৷

মাছৰ খাদ্য            : সম পৰিমাণৰ টুহঁগুৰিৰ লগত খলিহৈ মিহলি কৰি খুৱাব লাগে ৷

খাদ্যৰ হাৰ: মাছৰ দেহৰ ওজনৰ ২-৩% ৷

খাদ্যৰ তালিকা : (এবছৰত প্ৰতি হেক্টৰত ৫০০০ ফিংগাৰলিংৰ বাবে) প্ৰথম মাহত প্ৰতিদিনে ৪ কে:জি: আৰু দ্বিতীয় মাহত ৫ কে:জি: খাদ্যৰ প্ৰয়োজন ৷ তৃতীয় মাহৰ পৰা প্ৰতিদিনে ৬ কে:জি:, ৪ৰ্থ মাহত ৮ কে:জি: ক্ৰমে এবছৰৰ মাহিলী ২ কে:জি: হাৰত খাদ্য বঢ়াই যাব লাগে৷

উৎস: অসম কৃষি বিশ্ববিদ্যালয় (সংগৃহীত)

লগতে পঢ়ক-মৎস্য পালনৰ বাবে পুখুৰীৰ প্ৰস্তুতি :