মৎস পালকসকলৰ মাজত সম্প্ৰতি বায়’ফ্লক (Bio Flock) পদ্ধতি জনপ্ৰিয়। এই প্ৰণালীৰ জৰিয়তে ইতিমধ্যে ৰাজ্যৰ দুই এক মৎস উৎপাদকে কম সময়ত অধিক উপাৰ্জন বাতৰিৰ শিৰোনাম দখল কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। অৱশ্যে, বায়োটিকা ৰিচাৰ্চ টুডেত প্ৰকাশিত এটা নতুন গৱেষণা প্ৰবন্ধত বৰ্ণনা কৰা হৈছে যে এই প্ৰযুক্তিটো সফল হ'বলৈ সক্ৰিয় ব্যৱস্থাপনা প্ৰয়োজন।
বায়’ফ্লক প্ৰযুক্তিক "নীলা বিপ্লৱ" হিচাপে গণ্য কৰা হয়। ই হৈছে এক পৰিৱেশ-অনুকূল জলজ পালন প্ৰযুক্তি যি ইন-চিটু অণুজীৱৰ উৎপাদনৰ ওপৰত আধাৰিত। বায়’ফ্লক হৈছে পুখুৰী/পুখুৰীত স্থগিত কৰা বিকাশ, যি হৈছে মৃত আৰু জীৱিত জৈৱিক পদাৰ্থ, ফাইটোপ্লাঙ্কটন, বেক্টেৰিয়াৰ প্ৰকাৰৰ একত্ৰিত। ই জীৱৰ খেতিৰ বাবে খাদ্য সম্পদ প্ৰদান কৰিবলৈ আৰু একে সময়তে, পানী শোধনৰ প্ৰতিকাৰ হিচাপে পুখুৰী/টেংকত জীৱাণুপ্ৰক্ৰিয়া ব্যৱহাৰ কৰে। সেয়েহে, এই প্ৰণালীটোক এক সক্ৰিয় চাচপেনশ্বন পুখুৰী বা হেটেৰোট্ৰফিক পুখুৰী বুলিও কোৱা হয়।
যদি উৎপাদকসকলে জলজ পালনৰ পানীত নিলম্বিত গোটা বস্তুৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব নোৱাৰে, বায়’ফ্লক প্ৰণালীয়ে মিছা মাছ আৰু মাছক ৰোগৰ সমস্যাৰ আশংকা তৰাব পাৰে। গৱেষকসকলে এইটোও সতৰ্ক কৰি দিছে যে প্ৰণালীবোৰৰ পৃথক জীৱাণুৰ গতিশীলতা এতিয়াও দুৰ্বলভাৱে বুজি পোৱা যায়। এই জ্ঞানৰ ব্যৱধানে উৎপাদন ব্যৱস্থাপনা কৰাটো অধিক কঠিন কৰি তোলে আৰু এইটো সম্ভৱ যে কৃষকসকলে বিকাশৰ সময়ত সন্মুখীন হোৱা সমস্যাবোৰ সমাধান কৰাৰ সুবিধা নাথাকিব পাৰে।
গতিকে আহক আমি বায়’ফ্লক মাছ খেতিৰ লাভালাভ আৰু ত্ৰুটিবোৰৰ ওপৰত আলোকপাত কৰোঁ –
বায়’ফ্লক মাছ পালনৰ লাভালাভ (Profit of Bio Flock Fish Farming)
ফ্লক নিজেই প্ৰ'টিনসমৃদ্ধ আৰু মাছ বা মিছামাছৰ বাবে ভিটামিন আৰু ফছফৰাছৰ এক উৎকৃষ্ট অংশ। এই পদ্ধতিত অণুজীৱবোৰ কমি যোৱাৰ লগতে পানীৰ মানদণ্ড উন্নত কৰে আৰু বিষাক্ত নাইট্ৰজেন ঠিক কৰিব পাৰে। পৰম্পৰাগত জলজ পালন কৌশলৰ তুলনাত, কৃষকসকলে বায়’ফ্লক প্ৰণালীটোক উচ্চ প্ৰদৰ্শন সূচকত ৰাখিছে। বাইফ'লকৰ উৎপাদনে মৃত্যুৰ হাৰ হ্ৰাস কৰিব পাৰে, লাৰ্ভা বিকাশ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
বাইফ'লক প্ৰযুক্তিৰ আন এটা মুখ্য সুবিধা হ'ল ভূমি আৰু পানীৰ ব্যৱহাৰৰ হাৰৰ উন্নতি। যিহেতু প্ৰণালীটো সীমিত পানীৰ বিনিময়ৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে, সামগ্ৰিক পৰিৱেশৰ ওপৰত উৎপাদনৰ প্ৰভাৱ অতি কম। হ্ৰাস হোৱা পানীৰ ইনলেটে প্ৰদূষণ হ্ৰাস কৰে আৰু উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াৰ সময়ত জৈৱিক সুৰক্ষা উন্নত কৰে।
বায়’ফ্লক মাছ পালনৰ ত্ৰুটিবোৰ (Bio floc fishing Challenges)
প্ৰণালীটোত এক ৱাৰ্ম-আপ ম্যাদৰ প্ৰয়োজন আৰু ঋতুৰ মাজত আউটপুট সদায় স্থিৰ নহয়। যিহেতু উৎপাদকসকলে নিৰন্তৰভাৱে জলজ পালনৰ পানী মিহলি আৰু সংগ্ৰহ কৰিব লাগে, এনে ক্ষেত্ৰত শক্তিৰ ব্যয় আশাতকৈ অধিক হ'ব পাৰে।
এই কাৰকবোৰৰ উপৰিও, উৎপাদকসকলে নাইট্ৰাইট জমা হোৱা প্ৰতিহত কৰিবলৈ আৰু ক্ষাৰীয়তাৰ স্তৰ স্বাস্থ্যকৰ সীমাৰ ভিতৰত ৰাখিবলৈ বাইফ'লক পুখুৰীবোৰ সক্ৰিয়ভাৱে পৰিচালনা কৰিব লাগিব। মাছৰ স্বাস্হ্য আৰু কল্যাণ নিৰীক্ষণ কৰাটোও অত্যাৱশ্যকীয়-বাইফ'লকবোৰে পানীত স্থগিত কঠিন সামগ্ৰীৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত মাছ আৰু মিছামাছ পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱৰ প্ৰতি অসুৰক্ষিত হৈ পৰিব পাৰে।
কিছুমান প্ৰমাণে পৰামৰ্শ দিয়ে যে মাইক্ৰ'বিয়েল ফ্লকবোৰে পৰিৱেশৰ ওপৰত এক প্ৰ'বায়োটিক প্ৰভাৱ পেলায় আৰু ভাইব্ৰিঅ' কাৰ্যকলাপ মডুলেট কৰিব পাৰে, কিন্তু সকলো অধ্যয়নত এইটো দেখা নাযায়। গৱেষকসকলে উল্লেখ কৰিছিল যে কিছুমান পৰীক্ষাত, মাইক্ৰ'বিয়েল ফ্লকত ভাইব্ৰিঅ'ৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছিল যাৰ ফলত মাছবোৰ ৰোগৰ আশংকাত পৰিছিল।
বায়’ফ্লকৰ বাবে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ প্ৰজাতি (Best species for bio floc)
কেইবাটাও অধ্যয়নে দেখুৱাইছে যে বেন্থিক প্ৰজাতি যেনে মিছামাছ আৰু টিলাপিয়া জৈৱিক ফ্লক উৎপাদনৰ বাবে আটাইতকৈ উপযুক্ত। যিহেতু পানীত বেক্টেৰিয়াৰ বোজা নিৰন্তৰ সলনি হৈ আছে, মাছবোৰ পৰিৱেশৰ ভাবুকিৰ বাবে তুলনামূলকভাৱে অপৰিহাৰ্য হ'ব লাগে। সংবেদনশীল প্ৰজাতিবোৰে এই ধৰণৰ পৰিৱেশত বিকাশ কৰিব নোৱাৰিব।
লগতে পঢ়ক-Fish Cultivation: কাৰ্পৰ সৈতে চিতল আৰু মাগুৰ মাছ পালন!