বৰ্ধিত পানীৰ সংকটৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ কৃষকক সহায় কৰিবলৈ কৃষিক্ষেত্ৰত জলসিঞ্চনৰ ব্যৱহাৰ লাহে লাহে বৃদ্ধি পাইছে। খাদ্য আৰু কৃষি সংস্থাৰ মতে, অহা 2025 চনৰ ভিতৰত বিশ্বজুৰি 18 নিযুত লোক তীব্ৰ পানীৰ সংকটত পৰিব।
ভাৰতৰ 83% পানী কৃষিত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। সেয়েহে, এয়া স্বাভাৱিক যে যদি পানী অভাৱ হয়, ই কৃষিক্ষেত্রক বেয়াকৈ প্ৰভাৱিত কৰিব। কৃষি বিজ্ঞানীসকল বৰ্তমান কৃষিৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বাবে পানী সঞ্চয় কৰাৰ বিষয়ে চিন্তা চর্চা কৰি আছে। কৃষিক্ষেত্ৰত কম পানী কেনেদৰে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে তাৰ ওপৰত বিভিন্ন পদ্ধতি উদ্ভাৱন কৰা হৈছে। তাৰে ভিতৰত অন্যতম হৈছে ড্ৰিপ জলসিঞ্চন।
ড্ৰিপ জলসিঞ্চন (Drip Irrigation) কি?
এক বন্ধ প্লাষ্টিক পাইপৰ জৰিয়তে সন্তুলিত আৰু নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণত গছৰ শিপালৈ জল প্ৰদান কৰাক ড্ৰিপ জলসিঞ্চন বুলি কোৱা হয়।
ড্ৰিপ জলসিঞ্চনৰ লাভালাভ কি? (Benefit of Drip Irrigation)
1. ই 30-70% পানী আৰু 50% বিদ্যুৎ ৰাহি কৰে।
2. উচ্চ আৰু নিম্ন ভূমিতো জলসিঞ্চন সম্ভৱ।
3. এই প্ৰণালীত চেলাইন পানীও ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
4. সাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা 50% হ্ৰাস কৰে।
5. অপতৃণ ৰোধ কৰে।
6. ভূমিক্ষয় প্ৰতিহত কৰে।
7. শস্যৰ যত্ন লোৱাত সহায়ক।
৮. দক্ষ জলসিঞ্চন শ্ৰমিকৰ অভাৱ থাকিলেও এই জলসিঞ্চনত কোনো অসুবিধা নাই।
9. জৈৱিক কৃষিত অতি উপযোগী।
10. আটাইতকৈ ভাল কথা হল উৎপাদন 30-70% বৃদ্ধি কৰে।
আৰু পঢ়ক- পৰাম্পৰাগত কৃষি বিকাশ যোজনাৰ অধীনত কৃষকসকলে জৈৱিক কৃষিৰ বাবে প্ৰতি হেক্টৰত 50000 টকা লাভ কৰিব পাৰে
ড্ৰিপ জলসিঞ্চন সঁজুলি -
1. ফিল্টাৰ ইউনিট,
2. সাৰ টেংক,
3. প্লাষ্টিক পাইপ
4. মাইক্ৰ'টিউব, (মুখ্য, উপ মুখ্য, পার্শ্বীয়)
5. ড্ৰিপাৰ বা এমিটাৰ।
ড্ৰিপ-জলসিঞ্চনে কেনেদৰে কাম কৰে
পাম্পৰ সহায়ত পুখুৰী, নলা, কুঁৱা বা গভীৰ/অগভীৰ নলীৰ কুঁৱাৰ পৰা পানী আহৰণ কৰা হয়। তাৰ পিছত পানীয়ে ফিল্টাৰৰ মাজেৰে বালি, মাটি, নিমখ আদি পৰিষ্কাৰ কৰে আৰু উপ মুখ্য পাইপেৰে সৈতে মুখ্য পাইপৰ মাজেৰে প্ৰবাহিত হয় আৰু শেষত পাৰ্শ্বীয়। গছৰ গুৰিত পানী পৰি যোৱা গছৰ দূৰত্ব অনুসৰি ফলৰ ক্ষেত্ৰত পাৰ্শ্বীয় তৰপ বা এমিটাৰ বা মাইক্ৰ'টিউব লগোৱা হয়। পানী সেই সময় আৰু প্ৰয়োজন অনুসৰি শস্যৰ শিপা ভাগত পানী পৰে।
যিদৰে ধান খেতিৰ ক্ষেত্ৰত শ্ৰী পদ্ধতি প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছে, ফল-মূল, শাক-পাচলি আৰু পানৰ খেতিকৰা কৃষকসকলে ড্ৰিপ জলসিঞ্চনৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছে। ড্ৰিপ প্ৰকাৰে, পাইপৰ জৰিয়তে গছৰ ঠিক তলত পানী দিব পাৰে। ফলস্বৰূপে, পানী ঘূৰি নাযায় আৰু ক্ষতিগ্ৰস্ত নহয়। এনেদৰে গছৰ তলত এক নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ পানী পৰে। আকৌ, যদি সাৰ বা ঔষধ বোৰ এটা নিৰ্দিষ্ট পাত্ৰত ৰখা হয়, ই গছৰ গুৰিত পানীৰ সৈতে পাইপৰ মাজেৰে পৰে, যাৰ ফলত ঔষধ বা সাৰৰ অপচয় হ্ৰাস হয়।
স্প্ৰিঙ্কলাৰ (Sprinkler) জলসিঞ্চনৰ জৰিয়তে গোটেই গছত পানী ছটিয়াই দিয়া হয়। স্প্ৰিঙ্কলাৰ জলসিঞ্চন আৰু বিন্দু জলসিঞ্চনে পানীৰ সঞ্চয়ৰ লগতে উৎপাদন বৃদ্ধি কৰিব, অপতৃণ হ্ৰাস কৰিব, সাৰ আৰু ঔষধৰ ব্যয় হ্ৰাস কৰিব, শ্ৰমিকৰ ব্যয় হ্ৰাস কৰিব। তদুপৰি, মাটিৰ স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত এই পদ্ধতি অতি কাৰ্যকৰী।
আৰু পঢ়ক- এমাহৰ ভিতৰত কেনেদৰে ওজন বৃদ্ধি কৰিব পাৰি জানক সহজ পদ্ধতি (How to weight gain in a month)