সাধাৰনতে গছৰ বংশ বিস্তাৰ কৰাৰ বাবে কলম দিয়া হয়৷ এনে কৰিলে সোনকালে গছত ফল ধৰে বুলি কোৱা হয়৷ তাৰোপৰি কিছুমান এনে বহু গছ আছে যাৰ পুলি পোৱা নাযায়। সেয়েহে তেনেবোৰ গছৰ বংশ বিস্তাৰ বা আন ঠাইত ৰুব লগা হলে কলম দি ৰোৱা হয়৷ কলম দিয়া পদ্ধতিৰ বহুতো নাম আছে। যেনেঃ স্পট লেয়াৰেজ, চাইনিজ লেয়াৰেজ, এয়াৰ লেয়াৰেজ, মাৰকাটেজ আদি কলম দিয়া পদ্দতি নিৰক্ষীয় তথা নাতিশীতোষ্ণ অঞ্চলৰ গছৰ বংশবিস্তাৰৰ বিশেষকৈ ফল গছৰ বংশ বিস্তাৰত ব্যৱহৃত হয়। কলম কৰাৰ কৌশল সহজ আৰু সফলতাৰ হাৰ বেছি কাৰণে ফল বংশ বিস্তাৰৰ কৌশল হিচাপে আমাৰ দেশত এটি সৰ্বাধিক ফলৰ বংশবিস্তাৰৰ কৌশল।
উপযুক্ত কলম আৰু ৰোপনৰ সময়
গ্ৰীষ্মকালৰ পৰা বৰ্ষাকালৰ শেষ পৰ্যন্ত কলম কৰাৰ উপযুক্ত সময়।
লিচু গছৰ কলম দিয়া পদ্ধতি-
-
বৰষুণৰ বতৰ হৈছে কলম কৰাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সময়।
-
সৰু কলম এটাৰ বাবে, আপুনি 1-2 বছৰীয়া, সতেজ, সৰল, স্বাস্থ্যৱান, স্বাস্থ্যৱান ডাল এটা বাছনি কৰিব লাগিব।
-
বাছনি কৰা শাখাৰ (দীঘল) আগাৰ পিছত 40-50 চেমি, গাঁঠিৰ ঠিক তলত গাঁঠিৰ ঠিক তলত 3-4 চেমি আকাৰৰ বাকলি।
-
ডালৰ একমাত্ৰ বাকলিটো তীক্ষ্ণ চুৰিৰে কাটি সাৱধানে আঁতৰাব লাগে।
-
তাৰ পিছত জৈৱিক সাৰৰ সৈতে মিহলি কৰি (এণ্টলাৰ কৰা মাটিৰ 3 অংশ আৰু 1 অংশ পচা গোবৰ বা পাত পচি যোৱা) পানীৰ সৈতে মাটিমিহলি কৰি পেষ্ট বনাব লাগে। কটা অংশটো এই পেষ্টেৰে সমানে ঢাকি ৰাখিব লাগে।
-
ঢাকি দিয়াৰ পিছত, গ্ৰাউণ্ড বলটো 20 চেমি দীঘল আৰু বহল পলিথিনেৰে ঢাকি থব লাগে আৰু সূতাৰে বান্ধি দিব লাগে।
-
শিপা আহিবলৈ 2-3 মাহ লাগে। যদি শিপাৰ ৰং খাইৰী বা তামত থাকে, তেন্তে পেণ্ডেণ্ট ডালটো টুকুৰা এটাৰে কাটি দিয়া হয়, পলিথিনটো আঁতৰ কৰক আৰু ইয়াক 4-5 সপ্তাহৰ বাবে ছাঁ স্থানত তৈয়াৰ কৰা বীজৰ বিচনা বা টাবত সংৰক্ষণ কৰাৰ পিছত, উদ্ভিদটো ৰোপণৰ বাবে উপযুক্ত।
লগতে পঢ়ক-গুটিকালাম কেনেদৰে কৰিব লাগে? ইয়াৰ লাভালাভবোৰ কি কি?