গ্ৰাম্য অৰ্থনীতিৰ ভেঁটি সবল কৰি তুলিব পৰা এক খেতি হ’ল কাঠফুলা। এই কাঠফুলা অথবা মাশ্বৰূম (Mushroom) সকলোৰে বাবে অতি আৱশ্যকীয় উপাদানেৰে পৰিপূৰ্ণ খাদ্য। কিয়নো ইয়াত পুষ্টিকৰ গুণ বহু পৰিমাণে অন্তনিৰ্হিত হৈ থাকে। আটাইতকৈ ডাঙৰ কথা অতি কম মূলধনত এই খেতি কৰিব পৰা যায়। এই প্ৰবন্ধটোত মাশ্বৰূম ফাৰ্মিঙৰ জৰিয়তে আদৰ্শ হৈ পৰা কেৰালাৰ জিথু থমাছ আৰু তেওঁৰ মাতৃ লীনা থমাছৰ কাহিনীৰ বিষয়ে কিছু কথা বৰ্ণনা কৰিম-
মাত্ৰ চাৰি বছৰৰ ভিতৰত কাঠফুলা ফাৰ্ম প্ৰতিষ্ঠা কৰি বৃহৎ সফলতা লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে কেৰালাৰ জিথু থমাছ আৰু তেওঁৰ মাতৃ লীনা থমাছে। এৰ্নাকুলামৰ বাসিন্দা জিথু থমাছৰ বয়স মাত্ৰ 19 বছৰ আছিল যেতিয়া তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম কাঠফুলাৰ পুলি ৰোপণ কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁৰ মাকৰ সৈতে এইটো তেওঁৰ চখ আছিল আৰু সময় পাৰ হোৱাৰ লগে লগে ইয়াৰ তেওঁৰ মনোযোগ বৃদ্ধি পাইছিল।
জিথুৱে কয় যে, বৈজ্ঞানিক পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰি কৰা তেওঁলোকৰ এই কাঠফুলা ফাৰ্ম অতি কম সময়ৰ ভিতৰতে ভাল ফলাফল লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। আনকি বিগত সময়ছোৱাত বানপানী আৰু মহামাৰীৰ দৰে দুটা গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যাৰ সন্মুখীন হোৱা সত্বেও উৎকৃষ্ট পৰিকল্পনাৰ বাবে ফাৰ্মৰ বিক্ৰীত কোনো হ্ৰাস হোৱা নাছিল।
"আজি, আম্মা (মাতৃ) আৰু মই আমাৰ পিৰাভম ঘৰৰ ওচৰত 5,000 বৰ্গফুটৰ ফাৰ্ম আৰু এটা পৰীক্ষাগাৰ চলাওঁ, য'ত প্ৰতিদিনে 80-100 কিলোগ্ৰাম কাঠফুলা উৎপাদন কৰা হয়। আমাৰ দৈনিক উপাৰ্জন 35,000 টকাৰ পৰা 40,000 টকাৰ ভিতৰত"-কৃষক জিথু থমাছে এনেদৰে কয়।
জিথুয়ে লগতে কয় যে-"কাঠফুলাৰ বাবে এক নিয়ন্ত্ৰিত পৰিৱেশৰ প্ৰয়োজন য'ত তাপমাত্ৰা বিকাশৰ বাবে 30 ডিগ্ৰী চেলচিয়াছৰ তললৈ নাযায়। ইয়াৰ ফলস্বৰূপে, এক উপযুক্ত কুলিং চিষ্টেম স্থাপন কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ। আমি কোঠাটো আৰু ইয়াৰ ব্যৱস্থাৰ পৰিকল্পনা কৰিছিলো যাতে প্ৰায় 20,000 বিচনা এনে এক স্থানত ৰখা হ'ব পাৰে য'ত সাধাৰণতে মাত্ৰ 5,000 বিচনা ৰখা হয়," ।
জিথুৱে পদাৰ্থ বিজ্ঞানত স্নাতক ডিগ্ৰী আৰু সমাজতত্ব ভিভাগত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰিছিল। ডিগ্ৰী শেষ কৰাৰ পিছত তেওঁ কেইবছৰমানৰ বাবে এটা এনজিঅ'ৰ সামাজিক উদ্যোগী হিচাপে কাম কৰিছিল। কাঠফুলা খেতি এই গোটেই বছৰবোৰৰ বাবে এটা পাৰ্শ্ব ব্যৱসায় আছিল। এই খেতিৰ সম্ভাৱনা আৰু স্থানীয় বজাৰত ইয়াৰ চাহিদা দেখি তেওঁ এজন পূৰ্ণ-সময়ৰ কৃষক হৈ পৰিছিল।
উল্লেখ্য যে, জিথুৱে কুমাৰকমৰ কৃষি বিজ্ঞান কেন্দ্ৰৰ দ্বাৰা আয়োজিত এদিনীয়া কৰ্মশালাত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। তাৰ বাহিৰে, আৰু কোনো আনুষ্ঠানিক শিক্ষা লাভ কৰা হোৱা নাছিল। কাঠফুলা খেতি দেশত বহুলভাৱে প্ৰচলিত, কিন্তু শীতল পৰিৱেশ কৰা খেতি অধিক জনপ্ৰিয়।
"মই সদায়ে খেতিৰ প্ৰতি জিথুৰ আগ্ৰহক উৎসাহিত কৰি আহিছো আৰু তেওঁ এতিয়া কৰ্মচাৰীসহ সমগ্ৰ কাৰ্যকলাপৰ তত্বাৱধান কৰো। তেওঁৰ উদ্ভাৱনী মূলক ৰণনীতি আৰু দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত বিশেষজ্ঞ,"- লীনাই কয়।
এই ফাৰ্মখনৰ জৰিয়তে লীনাই নিকটবৰ্কতী মুঠ ১১ গৰাকী মহিলাক নিযুক্তি দিছে। 30 কিলোমিটাৰ ব্যাসাৰ্ধৰ ভিতৰত, উৎপাদিত মাশ্বৰূম 200 গ্ৰাম পেকেজত পেকেট কৰা হয় আৰু স্থানীয় পাচলিৰ দোকান, চুপাৰমাৰ্কেট আৰু বেকাৰলৈ যোগান ধৰা হয়।
লগতে পঢ়ক-ধানখেৰৰ কাঠফুলাৰ (Mushroom Farming with Rice straw) খেতি কেনেকৈ কৰিব ?