আজি ভূপাল গেছ দুৰ্ঘটনা সংঘটিত হোৱাৰ ৩৮ বছৰ হ'ল। ১৯৮৪ চনৰ ভূপাল গেছ ট্ৰেজেডী হৈছে ঔদ্যোগিক খণ্ডৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ মানৱ ট্ৰেজেডী। য'ত ৰাতি এটা ৰাসায়নিক কাৰখানাত শুই থকা হাজাৰ হাজাৰ শ্ৰমিক বিষাক্ত গেছ উশাহত লোৱাৰ পিছত মৃত্যুবৰণ কৰিছিল। কেৱল এয়াই নহয়, পৰৱৰ্তী প্ৰজন্মইও এই দুৰ্ঘটনাৰ প্ৰভাৱ ভুগিব লগা হৈছিল, আনহাতে দুৰ্ঘটনাটোৰ বাবে দায়ী অভিযুক্তক আজিলৈকে শাস্তি দিয়া হোৱা নাই।
দৰাচলতে, ১৯৮৪ চনৰ ২ আৰু ৩ ডিচেম্বৰত নিশা এটা কীটনাশক প্ৰকল্পৰ পৰা প্ৰায় ৪৫ টন বিপদজনক গেছ মিথাইল আইচ'চাইনেট গেছ লিক হয় আৰু এই উদ্ভিদ গেছ তাত থকা ঘন বসতিপূৰ্ণ এলেকালৈ বিয়পি পৰে, যাৰ ফলত হাজাৰ হাজাৰ লোকৰ মৃত্যু হয়। দুৰ্ঘটনাটোৰ পিছত, অঞ্চলটোত আতংক বিয়পি পৰে আৰু মানুহে ভূপালৰ পৰা পলাই যাবলৈ আৰম্ভ কৰে। কোম্পানীটো আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিষ্ঠান ইউনিয়ন কাৰ্বাইড কৰ্পোৰেচনৰ এটা ভাৰতীয় সহায়ক সংস্থা আছিল।
১৬,০০০ ৰো অধিক লোকৰ মৃত্যু হৈছিল
চৰকাৰী পৰিসংখ্যা অনুসৰি, এই দুৰ্ঘটনাত ১৬,০০০ৰো অধিক লোকৰ মৃত্যু হৈছিল। যদিও প্ৰায় আধা নিযুত লোক জীয়াই আছিল, বিষাক্ত গেছৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ ফলত তেওঁলোকে শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ সমস্যা, চকুৰ জ্বলা-পোৰা বা অন্ধত্ব আৰু অন্যান্য বিকৃতিৰ সন্মুখীন হৈছিল। অনুসন্ধানত প্ৰকাশ পাইছিল যে দুৰ্বল কাৰ্যকলাপ আৰু সুৰক্ষা প্ৰক্ৰিয়াৰ অভাৱৰ ফলত নিম্ন-কৰ্মচাৰী প্ৰকল্প কোম্পানীটোত বিধ্বংসী পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হৈছিল।
মূল অভিযুক্ত এতিয়াও পলাতক
চৰকাৰে এই বেদনাদায়ক দুৰ্ঘটনাত নিহতসকলৰ ওপৰত ক্ষতিপূৰণ দিছিল যদিওঁ প্ৰশাসনে এতিয়ালৈকে দুৰ্ঘটনাটোৰ অভিযুক্তক গ্ৰেপ্তাৰ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাই, আনকি দুৰ্ঘটনাটোৰ মূল অভিযুক্তক পলাই যোৱাত সহায় কৰা লোক দুজনৰ নামও পাঁচ বছৰ আগতে প্ৰকাশ পাইছিল। পাঁচ বছৰ পূৰ্বে, মুখ্য ন্যায়িক দণ্ডাধীশে গেছ পীড়িত সংগঠনৰ দ্বাৰা দাখিল কৰা ব্যক্তিগত অভিযোগৰ ভিত্তিত ইউনিয়ন কাৰ্বাইডৰ অধ্যক্ষ ৱাৰেন এণ্ডাৰছনৰ পলায়নত সহায় কৰাৰ বাবে তদানীন্তন সংগ্ৰাহক মতি সিং আৰু তেতিয়াৰ এছ পি স্বৰাজ পুৰীৰ বিৰুদ্ধে এটা গোচৰ পঞ্জীয়নৰ নিৰ্দেশ দিছিল।
ৱাৰেন এণ্ডাৰছনক এছ পি স্বৰাজ পুৰীয়ে তেওঁৰ নিজৰ গাড়ীত ঘটনাটোৰ পিছত আবেলি প্ৰায় ৪ বজাত বাকী ঘৰৰ পৰা বিমানবন্দৰলৈ লৈ গৈছিল। য'ৰ পৰা এণ্ডাৰছন দিল্লী ত উপস্থিত হৈছিল আৰু তাৰ পৰা আমেৰিকালৈ পলাই যাবলৈ সক্ষম হৈছিল।