কম মূলধনৰ সৈতে শ’ল মাছ পালন- Snakehead Fish Cultivation

শ’ল (Snakehead) এটা ব্যয়বহুল মাছ। যদিও এই মাছটো ব্যয়বহুল,  খেতিৰ ব্যয় অতি কম। শ’ল মাছে  সকলো ধৰণৰ প্ৰত্যাহ্বান যেনে খৰাং, ধাৰাসাৰ বৰষুণ বা প্ৰতিকূল পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হ'ব পাৰে যি আন মাছৰ বাবে কঠিন। এই প্ৰবন্ধটোত, শ’ল মাছ পালনৰ বিষয়ে বিতংভাৱে আলোচনা কৰা হৈছে-

পুখুৰী প্ৰস্তুত (Pond Preparation)

পুখুৰীত শ’ল মাছ পালন কৰিবলৈ,  প্ৰথমে আপুনি পুখুৰীৰ পানী সম্পূৰ্ণৰূপে শুকুৱাব লাগিব। ইয়াৰ পিছত, দেখা যাব যে পুখুৰীৰ তলত এক প্ৰকাৰৰ ঘাঁহ গজে। এই ঘাঁহ খেতি কৰাৰ পিছত, পুখুৰীটো পানীৰে ভৰ্তি কৰিব লাগিব। তাৰ পিছত, এই ঘাঁহবোৰ লাহে লাহে পানীৰ তলত বাঢ়িব  আৰু পিছত শ’ল মাছবোৰে এই ঘাঁহৰ তলত আশ্ৰয় লয়। পুখুৰীটোত কচোৰিপানা বা কালমি লতা থকাটো ভাল য'ত শ’ল খেতি কৰা হ'ব কিয়নো শোল মাছে পৰ্দাৰ পিছফালে আব্দালত থাকিবলৈ পছন্দ কৰে। অৱশ্যে, পুখুৰীটো কচোৰিপানাত ভৰ্তি নোহোৱাৰ যত্ন ল'ব লাগে। পুখুৰীৰ চাৰিওফালে কমেও ৫ ফুট উচ্চতাত জাল ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে। অন্যথা বৰষুণৰ বতৰত শ’ল মাছবোৰ জঁপিয়াই যাব পাৰে।

পোনা ষ্টক (Pona Stock)

প্ৰাকৃতিক ভাৱে শ’ল মাছৰ পোনা প্ৰস্তুত কৰাটো অতি সহজ। বহাগ মাহটো শ’ল মাছৰ প্ৰজনন ঋতু। বহাগ মাহৰ আৰম্ভণিৰ পৰা, শ’ল মাছে পোনা দিয়া আৰম্ভ কৰে। সেই সময়ত, পুখুৰীৰ পৰা এসপ্তাহ বয়সৰ পোনা সংগ্ৰহ কৰিব লাগে।

যদি পোনা উপলব্ধ নহয়, তেন্তে ডাঙৰ শ’ল মাছ সংগ্ৰহ কৰি পুখুৰীত এৰি দিব লাগে। মিশ্ৰিত পদ্ধতিৰ খেতিৰ বাবে ১০ শতাংশ একক প্ৰকাৰে আৰু ৪ শতাংশ দিব পাৰি। প্ৰাপ্তবয়স্ক শ’ল মাছ এটাৰ দৈৰ্ঘ্য 2.5-3 ফুট হ'ব পাৰে।

খাদ্য (Food)

শ’ল মাছে সাধাৰণতে খোল বা কুড়া দি তৈয়াৰ কৰা খাদ্য নাখায়। সৰু মাছ হৈছে ইয়াৰ মুখ্য খাদ্য। পোনা মাছৰ প্ৰিয় খাদ্য হৈছে শ্বুটকিৰ গুৰি সেয়েহে পোনা মাছখিনি ভালদৰে গুৰি কৰিব লাগে আৰু লগতে মিছা মাছৰ চুটকি খাদ্য হিচাপে দিব লাগে। এনেদৰে, 15 দিনৰ বাবে নাৰ্চাৰী পুখুৰীত খোৱাৰ পিছত, পোনা বোৰৰ আকাৰ প্ৰায় 2/3 ইঞ্চি হ'ব।

ৰোগ ব্যৱস্থাপনা প্ৰণালী (Disease Management System)

শীতকালত, শোল মাছত আঘাতজনিত ৰোগ হয়। ৰোগগ্ৰস্ত মাছবোৰ তৎক্ষণাৎ পুখুৰীৰ পৰা আঁতৰ কৰিব লাগে। 10 লিটাৰ পানীত 100 গ্ৰাম নিমখত, ৰুগীয়া মাছবোৰ 5ৰ পৰা 10 মিনিটৰ বাবে নিমখ মিশ্ৰিত পানীত ডুবাই ৰাখিব লাগে আৰু তাৰ পিছত পুখুৰীত এৰি দিব লাগে।

এই ৰোগ নিৰাময়ৰ বাবে, যদি পোনাৰ শৰীৰত 1 কিলোগ্ৰাম হাৰত 7-8 ফুট গভীৰতাত আৰু নিমখ 1 কিগ্ৰা হাৰত প্ৰয়োগ কৰা হয়, আক্ৰান্ত মাছ দুসপ্তাহৰ ভিতৰত আৰোগ্য হ'ব। আঘাতজনিত ৰোগৰ আক্ৰমণৰ আগতে প্ৰতি বছৰে আহিন-কাতি শেষত, যদি 1 কিলোগ্ৰাম হাৰত শিলাময় চূণ আৰু 1 কিলোগ্ৰাম হাৰত নিমখ পুখুৰীত প্ৰয়োগ কৰা হয়, সাধাৰণতে মাছ বোৰ আগন্তুক শীতকালত আঘাতজনিত ৰোগৰ পৰা মুক্ত হয়।

লগতে পঢ়ক-অসমৰ বানপানী, পুখুৰী আৰু মাছ পালন